Λατινικά: Μάθημα 14 (Ένα φοβερό όνειρο)

ΜΑΘΗΜΑ 14
LECTIO QUARTA DECIMA






ΕΝΑ ΦΟΒΕΡΟ ΟΝΕΙΡΟ
Post bellum Actiacum Cassius Parmensis, qui in exercitu M. Antōnii fuerat, Athēnas confūgit. Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species horrenda. Existimāvit ad se venīre hominem ingentis magnitudinis et facie squalidā, similem effigiēi mortui. Quem simul aspexit Cassius, timōrem concēpit nomenque eius audīre cupīvit. Respondit ille se esse Orcum. Turn terror Cassium concussit et e somno eum excitāvit. Cassius servos inclamāvit et de homine eos interrogāvit. Illi neminem viderant. Cassius iterum se somno dedit eandemque speciem somniāvit. Paucis post diēbus res ipsa fidem somnii confirmāvit. Nam Octaviānus supplicio capitis eum adfēcit.
Κείμενο
Νεοελληνική απόδοση
Post bellum Actiacum
Cassius Parmensis,
qui in exercitu M. Antōnii fuerat,

Athēnas confūgit.
Ibi vix animum sollicitum somno dederat,

cum repente
apparuit ei species horrenda.
Existimāvit ad se venīre
hominem ingentis magnitudinis
et facie squalidā,
similem effigiēi mortui.
Quem simul aspexit Cassius,
timōrem concēpit
nomenque eius audīre cupīvit.
Respondit ille se esse Orcum.
Tum terror Cassium concussit
et e somno eum excitāvit.
Cassius servos inclamāvit
et de homine eos interrogāvit.
Illi neminem viderant.
Cassius iterum
se somno dedit
eandemque speciem somniāvit.
Paucis post diēbus res ipsa
fidem somnii confirmāvit.
Nam Octaviānus
supplicio capitis eum adfēcit.
Μετά τη ναυμαχία του Ακτίου
ο Κάσσιος από την Πάρμα,
που είχε υπηρετήσει στο στρατό του Μάρκου Αντωνίου,
κατέφυγε στην Αθήνα.
Εκεί, μόλις είχε παραδώσει στον ύπνο την ταραγμένη του ψυχή,
όταν ξαφνικά
εμφανίστηκε σε αυτόν μια φρικτή μορφή. Νόμισε πως ερχόταν προς το μέρος του
ένας άνθρωπος με πελώριο μέγεθος
και βρώμικο πρόσωπο,
όμοιος με εικόνα νεκρού.
Μόλις τον είδε ο Κάσσιος,
τον κατέλαβε φόβος
και θέλησε να ακούσει τ' όνομά του.
Εκείνος απάντησε πως ήταν ο Πλούτωνας. Τότε τρόμος συντάραξε τον Κάσσιο
και τον ξύπνησε από τον ύπνο.
Ο Κάσσιος φώναξε τους δούλους
και τους ρώτησε για τον άνθρωπο.
Εκείνοι δεν είχαν δει κανένα.
Ο Κάσσιος για δεύτερη φορά
παραδόθηκε στον ύπνο
κι ονειρεύτηκε την ίδια μορφή.
Λίγες μέρες αργότερα τα ίδια τα πράγματα επιβεβαίωσαν την αξιοπιστία του ονείρου.
Δηλαδή, ο Οκταβιανός
επέβαλε σε αυτόν την ποινή του θανάτου.

Γραμματική αναγνώριση

Post: εδώ πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική = μετά.

bellum: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, β΄ κλίση, του ουσιαστικού bellum -i = πόλεμος.

Actiacum: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, β΄ κλίση, του επιθέτου Actiacus, -a, -um = ο, η, το του Ακτίου 
 το επίθετο δεν σχηματίζει παραθετικά.
Cassius: ονομαστική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Cassius -ii/ -i = Κάσσιος  ως κύριο όνομα δεν σχηματίζει πληθυντικό.
Parmensis: ονομαστική ενικού, αρσενικό, γ΄ κλίση, του επιθέτου (τριγενές και δικατάληκτο), Parmensis, -is, -e = ο, η, το από την Πάρμα  το επίθετο δεν σχηματίζει παραθετικά.

qui: ονομαστική ενικού, αρσενικό, της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod = ο οποίος, η οποία, το οποίο.

in: πρόθεση που εδώ συντάσσεται με τοπική αφαιρετική = σε.

exercitu: αφαιρετική ενικού, αρσενικό, δ΄ κλίση, του ουσιαστικού exercitus -us = στρατός.

M(arci): γενική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Marcus –i = Mάρκος 
 ως κύριο όνομα δεν σχηματίζει πληθυντικό. Πρόκειται για συντομογραφία του Marcus.
Antonii: γενική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση του ουσιαστικού Antonius –ii/ -i = Αντώνιος  ως κύριο όνομα δεν σχηματίζει πληθυντικό.
fuerat: γ΄ ενικό οριστικής υπερσυντελίκου του βοηθητικού ρήματος sum, fui, -, esse = είμαι.

Athenas: αιτιατική πληθυντικού, θηλυκό, α΄ κλίση, του ουσιαστικού Athenae -arum = Αθήνα.

confugit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος confugio, confugi, -, confugĕre 3 = καταφεύγω 
 ανήκει στα 15 ρήματα σε –io που κλίνονται όπως το capio.
Ibi: τοπικό επίρρημα = εκεί.

vix: χρονικό επίρρημα = μόλις.

animum: αιτιατική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού animus -i = ψυχή.

sollicitum: αιτιατική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του επιθέτου sollicitus, –a, -um = ταραγμένος, –η, -ο. Συγκριτικός βαθμός: solicitior, -ior, -ius, Υπερθετικός βαθμός: solicitissimus, -a, -um.

somno: δοτική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού somnus -i = ύπνος.

dederat: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού υπερσυντελίκου του ρήματος do, dedi, datum, dare 1 = δίνω.

cum: υποτακτικόςχρονικός σύνδεσμος (αντίστροφος) = όταν.

repente: τροπικό επίρρημα = ξαφνικά.

apparuit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος appareo, apparui, apparitum, apparēre 2= εμφανίζομαι.

ei: δοτική ενικού, αρσενικό, της δεικτικής -επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, –ή, -ό.

species: ονομαστική ενικού, θηλυκό, ε΄ κλίση, του ουσιαστικού species –ei = μορφή (στον πληθυντικό σχηματίζει μόνο τις 3 όμοιες πτώσεις, ονομ., αιτιατ., κλητ.: species).

horrenda: ονομαστική ενικού, θηλυκό, του horrendus, –a, -um = φρικτός, -ή, -ό [πρόκειται για το γερουνδιακό (είναι αντίστοιχο με το ρηματικό επίθετο σε –τεος της αρχαίας ελληνικής) του ρήματος horreo,horrui,-,horrere 2= τρομάζω, και κλίνεται όπως τα δευτερόκλιτα επίθετα] 
 το επίθετο δεν σχηματίζει παραθετικά.
Existimavit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος existimo, existimavi, existimatum, existimāre 1 = νομίζω.

ad: πρόθεση + αιτιατική = προς (δηλώνει την κατεύθυνση σε πρόσωπο/ τόπο).

se: αιτιατική ενικού, της προσωπικής αντωνυμίας γ΄ προσώπου (που λειτουργεί ως αυτοπαθητική)= τον εαυτό του, τον εαυτό της, τον εαυτό του.

venire: απαρέμφατο ενεργητικού ενεστώτα του ρήματος venio, veni, ventum, venire 4 = έρχομαι.

hominem: αιτιατική ενικού, αρσενικό, γ΄ κλίση, του ουσιαστικού homo, hominis = άνθρωπος.

ingentis: γενική ενικού, θηλυκό, γ΄ κλίση, του επιθέτου (τριγενές και μονοκατάληκτο) ingens, ingens, ingens (γενική: ingentis)= πελώριος, -α, -ο. Συγκριτικός βαθμός: ingentior, -ior,-ius , Υπερθετικός βαθμός:ingentissimus,-a,-um.

magnitudunis: γενική ενικού, θηλυκό, γ΄ κλίση, του ουσιαστικού magnitudo, magnitudinis = μέγεθος.

et: παρατακτικόςσυμπλεκτικός σύνδεσμος = και.

facie: αφαιρετική ενικού, θηλυκό, ε΄ κλίση, του ουσιαστικού facies -ei = πρόσωπο, (στον πληθυντικό σχηματίζει μόνο τις 3 όμοιες πτώσεις, ονομ.,αιτιατ.,κλητ.: facies). 

squalida: αφαιρετική ενικού, θηλυκό, α΄ κλίση, του επιθέτου squalidus, -a, –um = βρόμικος, -η, -ο.

similem: αιτιατική ενικού, αρσενικό, γ΄ κλίση, του επιθέτου (τριγενές και δικατάληκτο) similis, -is, -e = όμοιος, -α, -ο. Συγκριτικός βαθμός: similior, -ior, -ius, Υπερθετικός βαθμός: simillimus, -a, -um.

effigiei: δοτική ενικού, θηλυκό, ε΄ κλίση, του ουσιαστικού effigies -ei =εικόνα, μορφή, (στον πληθυντικό σχηματίζει μόνο τις 3 όμοιες πτώσεις, ονομ.,αιτιατ.,κλητ.: effigies). 

mortui: γενική ενικούαρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού mortuus -i = νεκρός (πρόκειται για την ουσιαστικοποιημένη μετοχή παρακειμένου του αποθετικού ρήματος morior, mortuus sum, mortuum, mori 3 = πεθαίνω).

Quem: αιτιατική ενικού, αρσενικό, της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod = ο οποίος, η οποία, το οποίο.

simul: υποτακτικόςχρονικός σύνδεσμος = μόλις.

aspexit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος aspicio, aspexi, aspectum, aspicĕre 3 = κοιτάζω 
 ανήκει στα 15 ρήματα σε –io που κλίνονται όπως το capio.

Cassius: ονομαστική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Cassius -ii/ -i = Κάσσιος 
 ως κύριο όνομα δεν σχηματίζει πληθυντικό.
timorem: αιτιατική ενικού, αρσενικό, γ΄ κλίση του ουσιαστικού timor -oris = φόβος.

concepit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος concipio, concepi, conceptum, concipĕre 3 = πιάνω 
 ανήκει στα 15 ρήματα σε –io που κλίνονται όπως το capio.
nomen: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, γ΄ κλίση του ουσιαστικού nomen, nominis = όνομα.

-que: παρατακτικόςσυμπλεκτικός σύνδεσμος, εγκλιτική λέξη = και.

eius: γενική ενικού, αρσενικό, της δεικτικής -επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, -ή, -ό.

audire: απαρέμφατο ενεργητικού ενεστώτα του ρήματος audio, audivi, auditum, audire 4 = ακούω, πληροφορούμαι.

cupivit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος cupio, cupivi/cupii, cupitum, cupĕre 3 = θέλω, επιθυμώ 
 ανήκει στα 15 ρήματα σε –io που κλίνονται όπως το capio.
Respondit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος respondeo, respondi, responsum, respondēre 2 = απαντώ.

Ille: ονομαστική ενικού, αρσενικό, της δεικτικής αντωνυμίας ille, illa, illud = εκείνος,-η,-ο.

se: αιτιατική ενικού, της προσωπικής αντωνυμίας γ΄ προσώπου (που λειτουργεί ως αυτοπαθητική)= τον εαυτό του, τον εαυτό της, τον εαυτό του.

esse: απαρέμφατο ενεστώτα του βοηθητικού ρήματος sum, fui, -, esse = είμαι.

Orcum: αιτιατική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Orcus -i = ο θεός του Άδη, ο Πλούτωνας 
 ως κύριο όνομα δεν σχηματίζει πληθυντικό.
Tum: χρονικό επίρρημα = τότε.

terror: ονομαστική ενικού, αρσενικό, γ΄ κλίση, του ουσιαστικού terror -oris = τρόμος.

Cassium: αιτιατική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Cassius -ii/ -i = Κάσσιος 
 ως κύριο όνομα δεν σχηματίζει πληθυντικό.
concussit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος concutio, concussi, concussum, concutĕre 3 = συνταράζω  ανήκει στα 15 ρήματα σε –io που κλίνονται όπως το capio.
et: παρατακτικόςσυμπλεκτικός σύνδεσμος = και.

e(x): πρόθεση που συντάσσεται με κυρίως αφαιρετική = από (δηλώνει την έξοδο από κατάσταση).

somno: αφαιρετική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού somnus -i = ύπνος.

eum: αιτιατική ενικού, αρσενικό, της δεικτικής - επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, –ή, -ό.

excitavit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος excito, excitavi, excitatum, excitāre 1 = ξυπνάω, σηκώνω.

Cassius: ονομαστική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Cassius -ii/ -i = Κάσσιος 
 ως κύριο όνομα δεν σχηματίζει πληθυντικό.
servos: αιτιατική πληθυντικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού servus -i = δούλος, υπηρέτης.

inclamavit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος inclamo, inclamavi, inclamatum, inclamāre 1 = φωνάζω.

et: παρατακτικόςσυμπλεκτικός σύνδεσμος = και.

de: πρόθεση που συντάσσεται με (κυρίως) αφαιρετική = για (δηλώνει την αναφορά).

homine: αφαιρετική ενικού, αρσενικό, γ΄ κλίση, του ουσιαστικού homo, hominis = άνθρωπος.

eos: αιτιατική πληθυντικού , αρσενικό, της δεικτικής- επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, -ή, --ό.

interrogavit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος interrogo, interrogavi, interrogatum, interrogāre 1 = ρωτώ.

Illi: ονομαστική πληθυντικού, αρσενικό, της δεικτικής αντωνυμίας ille, illa, illud = εκείνος, -η, -ο.

neminem: αιτιατική ενικού, αρσενικό της αόριστης ουσιαστικής αντωνυμίας nemo, nemo, nihil =κανένας, καμία, τίποτε.

viderant: γ΄ πληθυντικό οριστικής ενεργητικού υπερσυντελίκου του ρήματος video, vidi, visum, vidēre 2 = βλέπω.

Cassius: ονομαστική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Cassius -ii/ -i = Κάσσιος 
 ως κύριο όνομα δεν σχηματίζει πληθυντικό.
iterum: χρονικό επίρρημα = για δεύτερη φορά.

se: αιτιατική ενικού, της προσωπικής αντωνυμίας γ΄ προσώπου (που λειτουργεί ως αυτοπαθητική) = τον εαυτό του, τον εαυτό της, τον εαυτό του.

somno: δοτική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού somnus -i = ύπνος.

dedit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος do, dedi, datum, dāre 1 = δίνω.

eandemque: αιτιατική ενικού, θηλυκό, της δεικτικής-επαναληπτικής αντωνυμίας idem, eadem, idem = ο ίδιος, η ίδια, το ίδιο.

speciem: αιτιατική ενικού, θηλυκό, ε΄ κλίση, του ουσιαστικού species -ei = μορφή. (στον πληθυντικό σχηματίζει μόνο τις 3 όμοιες πτώσεις, ονομ.,αιτιατ.,κλητ.: species). 

somniavit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος somnio, somniavi, somniatum, somniāre 1 = ονειρεύομαι.

Paucis: αφαιρετική πληθυντικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του επιθέτου paucus, -a, -um = λίγος, -η, -ο. Τα παραθετικά απαντούν στον πληθυντικό αριθμό: pauciores,-iores,-iora / paucissimi,-ae,-a).

post: εδώ χρονικό επίρρημα = αργότερα.

diebus: αφαιρετική πληθυντικού, αρσενικό, ε΄ κλίση, του ουσιαστικού dies, diei = ημέρα.(Μαζί με το res είναι τα μόνα ουσιαστικά της 5ης κλίσης που κλίνονται κανονικά και στους δύο αριθμούς).

res: ονομαστική ενικού, θηλυκό, ε΄ κλίση, του ουσιαστικού res, rei = πραγματικότητα, πράγμα.

ipsa: ονομαστική ενικού, θηλυκό, της οριστικής αντωνυμίας ipse, ipsa, ipsum = ο ίδιος, η ίδια, το ίδιο.

fidem: αιτιατική ενικού, θηλυκό, ε΄ κλίση, του ουσιαστικού fides -ei = πίστη, αξιοπιστία. (Δεν έχει πληθυντικό).

somnii: γενική ενικού, ουδέτερο, β΄ κλίση, του ουσιαστικού somnium –ii = όνειρο.

confirmavit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος confirmo, confirmavi, confirmatum, confirmāre 1= επιβεβαιώνω.

Nam: παρατακτικόςαιτιολογικός σύνδεσμος = γιατί, δηλαδή.

Octavianus: ονομαστική ενικού, αρσενικό, β΄ κλίση, του ουσιαστικού Octavianus -i =Οκταβιανός 
 ως κύριο όνομα δεν σχηματίζει πληθυντικό.
supplicio: αφαιρετική ενικού, ουδέτερο, β΄ κλίση, του ετερόσημου ουσιαστικού supplicium -ii/ -i = τιμωρία (supplicia –orum = λατρεία). 

capitis: γενική ενικού, ουδέτερο, γ΄ κλίση, του ουσιαστικού caput, capitis = κεφάλι, θανατική ποινή.

eum: αιτιατική ενικού, αρσενικό, της δεικτικής-επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, -ή, -ό.

adfecit: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος adficio (afficio), adfeci (affeci), adfectum (affectum), adficĕre (afficĕre) 3 = περιβάλλω 
 ανήκει στα 15 ρήματα σε –io που κλίνονται όπως το capio.

Γραμματική κατάταξη λέξεων

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
Α΄ ΚΛΙΣΗ
Β΄ ΚΛΙΣΗ
Athenae, -arum χωρίς ενικό
bellum, -i
Cassius, -ii, (-i) κλητενικού Cassi, χωρίς πληθ.
Antonius, -ii, -i κλητενικού Antoni, χωρίς πληθ.
animus, -i
somnus, -i
servus, -i
Orcus, -i χωρίς πληθ.
somnium, -ii, (-i)
Octavianus, -i  χωρίς πληθ.
supplicium, -ii, (-i) η τιμωρία
supplicia, -orum = η λατρεία, οι προσευχές
Γ΄ ΚΛΙΣΗ
Δ΄ ΚΛΙΣΗ
Ε΄ ΚΛΙΣΗ
homo, hominis (αρσ.)
magnitudo, -inis (θηλ.)
timor, -oris (αρσ.)
nomen, -inis (ουδ.)
terror, -oris (αρσ.)
caput, capitis (ουδ.)
exercitus,-us (αρσ.)
speciesspeciei (θηλ.) στον πληθ. μόνο οι τρεις όμοιες πτώσεις: species
faciesfaciei (θηλ.) στον πληθ. μόνο οι τρεις όμοιες πτώσεις: facies
effigies, effigiei (θηλ.) στον πληθ. μόνο οι τρεις όμοιες πτώσεις: effigies
dies, diei (αρσ.)
res, rei (θηλ.)
fidesfidei (θηλ.) χωρίς πληθ. (αφηρημένη έννοια)

ΕΠΙΘΕΤΑ
Β΄ ΚΛΙΣΗ
Γ΄ ΚΛΙΣΗ
Actiacus, -a, -um
sollicitus, -a, -um, sollicitior, -ior, -ius, sollicitissimus, -a, -um
horrendus, -a, -um
squalidus-a, -um, squalidior, -ior, -ius, squalidissimus, -a, -um
mortuus, -a, -um ( επιθετικοποιημένη μετοχή παρακειμένου του ρ. morior)
paucus, -a, -um, paucior, -ior, -ius, paucissimus, -a, -um
ingens, -ntis (μονοκατάληκτο), ingentior, -ior, -ius, ingentissimus, -a, -um
similis, -is, -e, similior, -ior, -ius, simillimus, -a, -um
Parmensis, -is, -e


ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ
qui, quae, quod (αναφορική)
is, ea, id (οριστ.)
ego(προσ)
ille, illa, illud(δεικτ)
nemo (αόρ.ουσιαστική)
idemeademidem (οριστική)

ΡΗΜΑΤΑ
sumfuiesse
1η συζυγία
do, dedi, datum, dare
existimo, existimavi, existimatum, existimare
excito, excitavi, excitatum, excitare
inclamo, inclamavi, inclamatum, inclamare
interrogo, interrogavi, interrogatum, interrogare
somnio, somniavi, somniatum, somniare
confirmo, confirmavi, confirmatum, confirmare
2η συζυγία
appareo, apparui, apparitum, apparere
respondeo, respondi, responsum, respondere
video, vidi, visum, videre
3η συζυγία
confugio, confugi, - , confugere
morior, mortuus sum, mortuum, mori  (απόθ.) μτχμέλλmoriturus, -a, -um
aspicio, aspexi, aspectum, aspicere
concipio, concepi, conceptum, concipere
cupio, cupi(v)i, cupitum, cupere
concutio, concussi,  concussum, concutere
adficio, adfeci, adfectum, adficere
4η συζυγία
venio, veni, ventum, venire
audio, audivi, auditum, audire

ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ
ibi
νix
repente
tum
iterum
post

ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ
post +AIT = μετά από (χρόνος : Post bellum )
in +ΑΦ = σε (τόπος μεταφορικά ή κατάσταση in exercitu)
ad +ΑΙΤ =σε, προς (κατεύθυνση σε πρόσωπο ad se =σε αυτόν, προς αυτόν)
ex +ΑΦ =από (έξοδος από κατάσταση e somno)
de +ΑΦ =για, σχετικά με (αναφορά de homine)

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
et (συμπλ)
cum αντίστροφος + repente (χρον.)= όταν
simul (χρον) =όταν, μόλις (προτερόχρονο)
nam (αιτιολ.παρατακτ.)

Αντικαταστάσεις επιθέτων
Θετικός
Συγκριτικός
Υπερθετικός
sollicitum
sollicitiorem
sollicitissimum
ingentis
ingentioris
ingentissimae
squalida
squalidiore
squalidissimae
similem
similiorem
simillimum
paucis
paucioribus
paucissimis

Πρόσθετες Ασκήσεις                                                                                                ?

1.    Cassius Parmensis, exercitu, species, facie squalida, Paucis diebus, res ipsa, capitis : Να κλιθούν.

2.    Confugitdederatvenireaspexitconcepitviderantexcitavit : να γίνει χρονική αντικατάσταση και να γραφούν οι μετοχές της ίδιας φωνής.

3.    Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι της Οριστικής :
fuerat : β΄ενικό του μέλλοντα
confugit : α΄πληθυντικό του παρακειμένου και των δυο φωνών
dederat : γ΄πληθυντικό του μέλλοντα και των δυο φωνών
apparuit : β΄πληθυντικό του υπερσυντελίκου της ενεργητικής φωνής
Existimavit : γ΄ενικό του μέλλοντα της μέσης φωνής
aspexit : β΄ενικό του παρακειμένου της μέσης φωνής
concepit : β΄ενικό του παρατατικού και των δυο φωνών
excitavit : α΄πληθυντικό του συντελεσμένου μέλλοντα της ενεργητικής φωνής
viderant : β΄ενικό του παρακειμένου και των δυο φωνών
adfecit: β΄ενικό του μέλλοντα της μέσης φωνής

4.    quieiseilleneminemipsa : Να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις του άλλου αριθμού.

5.    Να μεταφερθούν οι κλιτοί τύποι στον άλλο αριθμό:
α. Post bellum Actiacum ille, qui in exercitu M. Antonii fuerat, Athenas confugit.
β. Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species horrenda.
γ. Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudinis et facie squalida, similem effigiei mortui.
δ. Quem simul aspexit Cassius, timorem concepit nomenque eius audire cupivit.
ε. Tum terror Cassium concussit et e somno eum excitavit.
στ. Paucis post diebus res ipsa fidem somnii confirmavit. Nam Octavianus supplicio capitis eum adfecit.

6. Να μεταφέρετε στον ενικό αριθμό τις προτάσεις:
αSpecies horrendas vidistis.
βMilites amant suos duces

7. Να συμπληρώσετε τα κενά:
α) In victoria …………… ……………… (speshabeo β΄ πληθ. παρατ.).
βIn …………. sub MAntonio ………………… (bellum, pugno γ΄ενυπερσ.).
γ) Vix speciem ………………., cum repente timorem ille ……………… (video γ΄εν. υπερσ., concipio γ΄ενικό παρακ.).

8. Να συμπληρωθούν τα κενά με τις αντωνυμίες idemipseis στο σωστό τύπο:
α) Femina se ………. comparabat cum Nymphis.
β) ............ nomen est Cassius.
γ) Gallorum mores non ………… erant ac Romanum.

9. Να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική :
α)Tum terror Cassium concussit
β)Cassius servos inclamavit

10. Respondit ille se esse OrcumΝα μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ.

11. Να μεταφερθούν τα παρακάτω ονόματα στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού:

bellum
exercitu
somno
nomen(que)
res
somnii
capitis

12. Να γίνει χρονική αντικατάσταση των παρακάτω ρημάτων: confugit, aspexit, adfecit, concepit.

13. Να συμπληρωθούν τα κενά: 
Αρσενικό
θηλυκό
ουδέτερο
sing.
pl.
sing.
pl.
sing.
pl.
nom.
idem
eidem / iidem/idem
eadem
idem
eadem
gen.
eorundem
eiusdem
earundem
eiusdem
dat.
eidem
eisdem / iisdem / isdem
eidem
eisdem / iisdem / isdem
acc.
eundem
eosdem
easdem
idem
eadem
voc.
-
-
-
-
-
-
abl.
eodem
eādem
eisdem / iisdem / isdem
eodem
eisdem / iisdem / isdem

14. Να αναλύσετε τους επιθετικούς προσδιορισμούς σε δευτερεύουσες αναφορικές προτάσεις:

α. Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudinis
β. Ibi vix animum sollicitum somno dederat …

15. Να αντικαταστήσετε την αντωνυμία eius από τον κατάλληλο τύπο της suus, sua, suum. Ποια διαφορά παρατηρείτε στη συντακτική λειτουργία τους και στο νόημα;
Quem simul aspexit Cassius, timorem concepit nomenque eius audire cupivit.

16. Να διαγράψετε στις παρακάτω προτάσεις το σκέλος που περιέχει λάθος.

in exercitu: ο εμπρόθετος εκφράζει κατάσταση ή χρόνο;
Athenas: είναι αιτιατική χρονικής διάρκειας ή δηλώνει κίνηση σε τόπο;
ad se: εκφράζει άμεση ή έμμεση αυτοπάθεια;
magnitudinis: είναι γενική της καταγωγής ή της ιδιότητας;
effigiei είναι γενική αντικειμενική ή δοτική αντικειμενική στο similem;
quem: είναι υποκείμενο ή αντικείμενο κατά πρόταξη στο aspexit;
se: είναι υποκείμενο ή αντικείμενο στο dedit;
diebus: είναι αφαιρετική του χρόνου ή του μέτρου-διαφοράς;
supplicio: είναι δοτική ή αφαιρετική του μέσου;
capitis: είναι γενική του εγκλήματος ή της ποινής;

17. respondit: να εκφράσετε αλληλοπάθεια με τα τρία πρόσωπα του πληθυντικού του ρήματος στον ίδιο χρόνο.

18. Να σημειώσετε X στο (Σ)ωστό ή το (Λ)άθος επιβεβαιώνοντας ή απορρίπτοντας το περιεχόμενο των παρακάτω προτάσεων:
Σωστό
Λάθος
1. qui: είναι ονομαστική ενικού αρσενικού γένους.
2. confugit: το ίδιο πρόσωπο στον υπερσυντέλικο είναι confugierat.
3. animum: η ίδια πτώση στον άλλο αριθμό είναι anima.
4. venire: το γ΄ πληθυντικό του μέλλοντα είναι venibunt.
5. ingentis: η αφαιρετική ενικού του ίδιου γένους είναι ingente.
6. magnitudinis: η ονομαστική ενικού του τύπου είναι magnitudo.
7. concepit: το γ΄ πληθυντικό του ενεστώτα είναι concipiunt.
8. cupivit: ο τύπος απαντά και ως cupiit.
9. illi: η γενική ενικού του ίδιου γένους είναι illius.
10. se: η γενική πληθυντικού του α΄ προσώπου είναι nostris.

19. Να κλίνετε την αντωνυμία nemo και στα τρία γένη

20. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική στις παρακάτω προτάσεις:

1. 
Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit.
2. Ibi vix (Cassius) animum sollicitum somno dederat […].
3. Quem simul aspexit Cassius […].
4. Tum terror Cassium concussit.
5. Paucis post diebus res ipsa fidem somnii confirmavit

21. Να συμπτύξετε τις υπογραμμισμένες προτάσεις σε χρονική μετοχή που να εκφράζει το προτερόχρονο.
1. Quem simul aspexit Cassius timorem concepit.
2. (Cassius) timorem concepit nomenque eius audire cupivit.
3. Tum terror Cassium concussit et e somno eum excitavit.

22. Να μετασχηματίσετε τη χρονική πρόταση ώστε να δηλώνει σχέση αιτίου-αιτιατού με την κύρια που ακολουθεί:
Quem simul aspexit Cassius timorem concepit.

23. Να διατυπώσετε τον προσδιορισμό του χρόνου με άλλο τρόπο:Paucis post diebus

24. Athenas:
α. να αντικαταστήσετε τον τύπο με το castra και το Roma.
β. Πώς θα δηλώνατε τη στάση σε τόπο και στις τρεις περιπτώσεις;

25. Να τρέψετε την πρώτη κύρια πρόταση σε δευτερεύουσα αιτιολογική που να εκφράζει το αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας:

Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudinis et facie squalida, similem effigiei mortui. Timorem concepit.

26. Να γράψετε τα παραθετικά των τριτοκλίτων επιθέτων του κειμένου στην πτώση, γένος και αριθμό που βρίσκονται οι τύποι του κειμένου. Να γράψετε και τους τρεις βαθμούς των αντίστοιχων επιρρημάτων.

Επιμέλεια: Χαρίδημος Ξενικάκης