|
|
LECTIO XXI
|
ΠΩΣ ΠΗΡΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΤΟ PISAURUM
Brenno duce Galli, apud Alliam flumen
delētis legiōnibus Rōmanōrum, evertērunt urbem Romam praeter Capitōlium, pro
quo immensam pecuniam accepērunt. Turn Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio
fuerat propter Vēientānam praedam non aequo iure divīsam, absens dictātor est
factus; is Gallos iam abeuntes secūtus est: quibus interemptis aurum omne
recēpit. Quod illic appensum civitāti nomen dedit: nam Pisaurum dicitur, quod
illic aurum pensātum est. Post hoc factum rediit in exilium, unde tamen rogātus
reversus est.
Κείμενο Νεοελληνική
Μετάφραση
|
Brenno
duce Galli,
apud
Alliam flumen delētis legiōnibus Rōmanōrum,
evertērunt
urbem Romam
praeter
Capitōlium,
pro
quo immensam pecuniam accepērunt.
Tum
Camillus,
qui
diu
apud
Ardeam in exilio fuerat
propter
Vēientānam praedam non aequo iure divīsam,
absens dictātor est factus;
is
Gallos iam abeuntes secūtus est:
quibus
interemptis
aurum
omne recēpit.
Quod
illic appensum
civitāti
nomen dedit:
nam
Pisaurum dicitur,
quod
illic aurum pensātum est.
Post
hoc factum
rediit in exilium,
unde
tamen rogātus reversus est.
|
Με αρχηγό το Βρέννο οι Γαλάτες,
αφού κατατρόπωσαν τις λεγεώνες των
Ρωμαίων
κοντά στον Αλλία ποταμό,
κατέστρεψαν εντελώς την πόλη Ρώμη
εκτός από το Καπιτώλιο,
για το οποίο ως αντάλλαγμα πήραν ένα τεράστιο
χρηματικό ποσό.
Τότε ο Κάμιλλος,
ο οποίος για πολύ καιρό
είχε παραμείνει στην εξορία στην Αρδέα,
γιατί δε μοίρασε ακριβοδίκαια τη λεία από
τους Βηίους,
αν και βρισκόταν μακριά, εκλέχτηκε
δικτάτορας·
αυτός ακολούθησε τους Γαλάτες
ενώ ήδη αποχωρούσαν·
αφού τους εξολόθρευσε,
πήρε πίσω όλο το χρυσάφι.
Αυτό επειδή ζυγίστηκε εκεί,
έδωσε το όνομα στην πόλη:
δηλαδή ονομάζεται Πίσαυρο,
επειδή εκεί ζυγίστηκε το χρυσάφι.
Μετά την πράξη αυτή
(ο Κάμιλλος) επέστρεψε
στην εξορία,
από όπου όμως γύρισε,
αφού τον παρακάλεσαν.
|
Γραμματική
αναγνώριση
Brenno: αφαιρετική ενικού, αρσενικό, β' κλίση, του ουσιαστικού Brennus -i = Βρέννος → ως κύριο όνομα δε διαθέτει πληθυντικό
duce: αφαιρετική ενικού, αρσενικό, γ' κλίση, του ουσιαστικού dux -cis = αρχηγός, στρατηγός
Galli: ονομαστική πληθυντικού, αρσενικό, β' κλίση, του ουσιαστικού Gallus -i = ο Γαλάτης
apud: πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική = κοντά, σε
Αlliam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, α' κλίση, του ουσιαστικού Allia -ae = Αλλίας → ως κύριο όνομα δε διαθέτει πληθυντικό
flumen: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, γ' κλίση, του ουσιαστικού flumen -inis = ποταμός
deletis: αφαιρετική πληθυντικού, θηλυκό της μετοχής παθητικού παρακειμένου του ρήματος deleo, delevi, deletum, delēre 2 = καταστρέφω
legionibus: αφαιρετική πληθυντικού, θηλυκό, γ' κλίση, του ουσιαστικού legio -onis = λεγεώνα
Romanorum: γενική πληθυντικού, αρσενικό, β' κλίση, του ουσιαστικού Romanus -i = Ρωμαίος
everterunt: γ' πληθυντικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος everto, everti, eversum, evertĕre 3 = καταστρέφω ολοκληρωτικά
urbem: αιτιατική ενικού, θηλυκό, γ' κλίση, του ουσιαστικού urbs -is = πόλη
Romam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, α' κλίση, του ουσιαστικού Roma -ae = Ρώμη → ως κύριο όνομα δε διαθέτει πληθυντικόpraeter: πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική = εκτός από
Capitolium: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, β' κλίση, του ουσιαστικού Capitolium -ii/i = Καπιτώλιο → ως κύριο όνομα δε διαθέτει πληθυντικό
pro: πρόθεση που συντάσσεται με αφαιρετική = αντί
quo: αφαιρετική ενικού, ουδετέρου γένους, της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod = ο οποίος, η οποία, το οποίο
immensam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, β' κλίση, του επιθέτου immensus, -a, -um = τεράστιος. → Το επίθετο δεν διαθέτει παραθετικά ως απόλυτη έννοια. Απαντάται σπανιότατα ο τύπος immensissimae, σύμφωνα με το λεξικό της Οξφόρδης.
pecuniam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, α' κλίση, του ουσιαστικού pecunia -ae = χρήματα, αμοιβή → δε διαθέτει πληθυντικό (singulare tantum)
acceperunt: γ' πληθυντικό ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος accipio, accepi, acceptum, accipĕre 3* = δέχομαι
tum: χρονικό επίρρημα = τότε
Camillus: ονομαστική ενικού, αρσενικό, β' κλίση, του ουσιαστικού Camillus -i = Κάμιλλος → ως κύριο όνομα δε διαθέτει πληθυντικό
qui: ονομαστική ενικού, αρσενικό, της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod = ο οποίος, η οποία, το οποίο
diu: χρονικό επίρρημα = για πολύ καιρό, για πολύ χρόνο, ήδη → Παραθετικά: diutius, diutissime
Ardeam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, α' κλίση, του ουσιαστικού Αrdea -ae = Αρδέα → ως κύριο όνομα δε διαθέτει πληθυντικό
in: πρόθεση που συντάσσεται με αφαιρετική = σε
exilio: αφαιρετική ενικού, oυδέτερο, β' κλίση, του ουσιαστικού exilium -ii/i = εξορία
fuerat: γ' ενικό οριστικής υπερσυντελίκου του ρήματος sum, fui, -, esse = είμαι, υπάρχω
propter: πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική = εξαιτίας
praedam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, α' κλίση, του ουσιαστικού praeda -ae = λεία
Veientanam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, β' κλίση, του επιθέτου Veientanus, -a, -um = από τους Βηίους, ο σχετικός με τους Βηίους → δεν σχηματίζει παραθετικά
non: αρνητικό μόριο = δεν
aequo: αφαιρετική ενικού, ουδέτερο, β' κλίση, του επιθέτου aequus, -a, -um, = ίσος, δίκαιος → Παραθετικά: aequior, -ior, -ius, aequissimus/-a/-um)
iure: αφαιρετική ενικού, ουδέτερο, γ' κλίση, του ουσιαστικού ius -iuris = δίκαιο
divisam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, της μετοχής παθητικού παρακειμένου του ρήματος divido, divisi, divisum, dividĕre 3 = μοιράζω
absens: ονομαστική ενικού, αρσενικό της μετοχής ενεστώτα του ρήματος absum, afui, -, abesse = είμαι απών, απουσιάζω
dictator: ονομαστική ενικού, αρσενικό, γ' κλίση, του ουσιαστικού dictator -oris = δικτάτορας
est factus: γ' ενικό, οριστικής παρακειμένου του ρήματος fio, factus sum, fieri = γίνομαι. Αποτελεί το παθητικό του facio, feci, factum, facĕre 3*
is: ονομαστική ενικού, αρσενικό, της οριστικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, -ή, -ό
Gallos: αιτιατική πληθυντικού, αρσενικό, β' κλίση, του ουσιαστικού Gallus -i = ο Γαλάτης
iam: χρονικό επίρρημα = ήδη, πια
abeuntes: αιτιατική πληθυντικού, αρσενικό, της μετοχής ενεστώτα του ρήματος abeo, abi(v)i, abitum, abire = φεύγω
secutus est: γ' ενικό οριστικής παρακειμένου του ρήματος sequor, secutus sum, sequi αποθετικό 3 = ακολουθώ
quibus: αφαιρετική πληθυντικού, αρσενικό, της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod = ο οποίος, -α, -ο
interemptis: αφαιρετική πληθυντικού, αρσενικό, της μετοχής παθητικού παρακειμένου του ρήματος interimo, interemi, interemptum, interimĕre 3 = σκοτώνω, εξολοθρεύω
aurum: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, β' κλίση, του ουσιαστικού aurum -i = χρυσάφι → δε διαθέτει πληθυντικό (singulare tantum)
omne: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, γ' κλίση, του επιθέτου οmnis, -is, -e, = όλος, -η, -ο → δεν σχηματίζει παραθετικά
recepit: γ' ενικό, οριστικής ενεργητικού παρακειμένου, του ρήματος recipio, recepi, receptum, recipĕre 3* = παίρνω πίσω, επανακτώ
quod: ονομαστική ενικού, ουδέτερο, της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod = ο οποίος, -α, -ο
illic: τοπικό επίρρημα = εκεί
appensum: ονομαστική ενικού, ουδέτερο, της μετοχής παθητικού παρακειμένου του ρήματος appendo, appendi, appensum, appendĕre 3 = ζυγίζω
civitati: δοτική ενικού, θηλυκό, γ' κλίση, του ουσιαστικού civitas -atis = πολιτεία → γενική πληθυντικού: civitatum/ civitatium
nomen: αιτιατική ενικού, oυδέτερο, γ' κλίση, του ουσιαστικού nomen -inis = όνομα
dedit: γ' ενικό, οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος do, dedi, datum, dare 1 = δίνω (τα σύνθετα του do με μονοσύλλαβη πρόθεση είναι 3ης συζυγίας, πχ. perdo, perdidi, perditum, perdĕre 3)
nam: αιτιολογικός σύνδεσμος = γιατί, δηλαδή
Pisaurum: ονομαστική ενικού, ουδέτερο, β' κλίση, του ουσιαστικού Pisaurum -i = Πίσαυρο → ως κύριο όνομα δεν έχει πληθυντικό
dicitur: γ' ενικό, οριστικής παθητικού ενεστώτα του ρήματος dico, dixi, dictum, dicĕre 3 = λέγω → β' ενικό προστακτικής ενεστώτα: dic
quod: αιτιολογικός σύνδεσμος = επειδή
pensatum est: γ' ενικό οριστικής παθητικού παρακειμένου του ρήματος penso, pensavi, pensatum, pensāre 1 = ζυγίζω
post: πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική = μετά
factum: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, β' κλίση, του ουσιαστικού factum -i = πράξη
hoc: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, της δεικτικής αντωνυμίας hic, haec, hoc = αυτός, -ή, -ό
rediit: γ' ενικό, οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος redeo, redii, reditum, redire = επιστρέφω
in: πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική = σε
exilium: αιτιατική ενικού, oυδέτερο, β' κλίση, του ουσιαστικού exilium -ii/i = εξορία
unde : τοπικό αναφορικό επίρρημα = απ' όπου
tamen: αντιθετικός σύνδεσμος = όμως
rogatus: ονομαστική ενικού, αρσενικό, της μετοχής παθητικού παρακειμένου του ρήματος rogo, rogavi, rogatum, rogāre 1 = παρακαλώ, ζητώ
reversus est: γ' ενικό, οριστικής παρακειμένου του ρήματος revertor, reversus sum, reverti αποθετικό 3 ή revertor, reverti, reverti ημιαποθετικό 3 = επιστρέφω → στο κείμενό μας ο τύπος ανήκει στο αποθετικό
duce: αφαιρετική ενικού, αρσενικό, γ' κλίση, του ουσιαστικού dux -cis = αρχηγός, στρατηγός
Galli: ονομαστική πληθυντικού, αρσενικό, β' κλίση, του ουσιαστικού Gallus -i = ο Γαλάτης
apud: πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική = κοντά, σε
Αlliam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, α' κλίση, του ουσιαστικού Allia -ae = Αλλίας → ως κύριο όνομα δε διαθέτει πληθυντικό
flumen: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, γ' κλίση, του ουσιαστικού flumen -inis = ποταμός
deletis: αφαιρετική πληθυντικού, θηλυκό της μετοχής παθητικού παρακειμένου του ρήματος deleo, delevi, deletum, delēre 2 = καταστρέφω
legionibus: αφαιρετική πληθυντικού, θηλυκό, γ' κλίση, του ουσιαστικού legio -onis = λεγεώνα
Romanorum: γενική πληθυντικού, αρσενικό, β' κλίση, του ουσιαστικού Romanus -i = Ρωμαίος
everterunt: γ' πληθυντικό οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος everto, everti, eversum, evertĕre 3 = καταστρέφω ολοκληρωτικά
urbem: αιτιατική ενικού, θηλυκό, γ' κλίση, του ουσιαστικού urbs -is = πόλη
Romam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, α' κλίση, του ουσιαστικού Roma -ae = Ρώμη → ως κύριο όνομα δε διαθέτει πληθυντικόpraeter: πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική = εκτός από
Capitolium: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, β' κλίση, του ουσιαστικού Capitolium -ii/i = Καπιτώλιο → ως κύριο όνομα δε διαθέτει πληθυντικό
pro: πρόθεση που συντάσσεται με αφαιρετική = αντί
quo: αφαιρετική ενικού, ουδετέρου γένους, της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod = ο οποίος, η οποία, το οποίο
immensam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, β' κλίση, του επιθέτου immensus, -a, -um = τεράστιος. → Το επίθετο δεν διαθέτει παραθετικά ως απόλυτη έννοια. Απαντάται σπανιότατα ο τύπος immensissimae, σύμφωνα με το λεξικό της Οξφόρδης.
pecuniam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, α' κλίση, του ουσιαστικού pecunia -ae = χρήματα, αμοιβή → δε διαθέτει πληθυντικό (singulare tantum)
acceperunt: γ' πληθυντικό ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος accipio, accepi, acceptum, accipĕre 3* = δέχομαι
tum: χρονικό επίρρημα = τότε
Camillus: ονομαστική ενικού, αρσενικό, β' κλίση, του ουσιαστικού Camillus -i = Κάμιλλος → ως κύριο όνομα δε διαθέτει πληθυντικό
qui: ονομαστική ενικού, αρσενικό, της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod = ο οποίος, η οποία, το οποίο
diu: χρονικό επίρρημα = για πολύ καιρό, για πολύ χρόνο, ήδη → Παραθετικά: diutius, diutissime
Ardeam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, α' κλίση, του ουσιαστικού Αrdea -ae = Αρδέα → ως κύριο όνομα δε διαθέτει πληθυντικό
in: πρόθεση που συντάσσεται με αφαιρετική = σε
exilio: αφαιρετική ενικού, oυδέτερο, β' κλίση, του ουσιαστικού exilium -ii/i = εξορία
fuerat: γ' ενικό οριστικής υπερσυντελίκου του ρήματος sum, fui, -, esse = είμαι, υπάρχω
propter: πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική = εξαιτίας
praedam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, α' κλίση, του ουσιαστικού praeda -ae = λεία
Veientanam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, β' κλίση, του επιθέτου Veientanus, -a, -um = από τους Βηίους, ο σχετικός με τους Βηίους → δεν σχηματίζει παραθετικά
non: αρνητικό μόριο = δεν
aequo: αφαιρετική ενικού, ουδέτερο, β' κλίση, του επιθέτου aequus, -a, -um, = ίσος, δίκαιος → Παραθετικά: aequior, -ior, -ius, aequissimus/-a/-um)
iure: αφαιρετική ενικού, ουδέτερο, γ' κλίση, του ουσιαστικού ius -iuris = δίκαιο
divisam: αιτιατική ενικού, θηλυκό, της μετοχής παθητικού παρακειμένου του ρήματος divido, divisi, divisum, dividĕre 3 = μοιράζω
absens: ονομαστική ενικού, αρσενικό της μετοχής ενεστώτα του ρήματος absum, afui, -, abesse = είμαι απών, απουσιάζω
dictator: ονομαστική ενικού, αρσενικό, γ' κλίση, του ουσιαστικού dictator -oris = δικτάτορας
est factus: γ' ενικό, οριστικής παρακειμένου του ρήματος fio, factus sum, fieri = γίνομαι. Αποτελεί το παθητικό του facio, feci, factum, facĕre 3*
is: ονομαστική ενικού, αρσενικό, της οριστικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, -ή, -ό
Gallos: αιτιατική πληθυντικού, αρσενικό, β' κλίση, του ουσιαστικού Gallus -i = ο Γαλάτης
iam: χρονικό επίρρημα = ήδη, πια
abeuntes: αιτιατική πληθυντικού, αρσενικό, της μετοχής ενεστώτα του ρήματος abeo, abi(v)i, abitum, abire = φεύγω
secutus est: γ' ενικό οριστικής παρακειμένου του ρήματος sequor, secutus sum, sequi αποθετικό 3 = ακολουθώ
quibus: αφαιρετική πληθυντικού, αρσενικό, της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod = ο οποίος, -α, -ο
interemptis: αφαιρετική πληθυντικού, αρσενικό, της μετοχής παθητικού παρακειμένου του ρήματος interimo, interemi, interemptum, interimĕre 3 = σκοτώνω, εξολοθρεύω
aurum: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, β' κλίση, του ουσιαστικού aurum -i = χρυσάφι → δε διαθέτει πληθυντικό (singulare tantum)
omne: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, γ' κλίση, του επιθέτου οmnis, -is, -e, = όλος, -η, -ο → δεν σχηματίζει παραθετικά
recepit: γ' ενικό, οριστικής ενεργητικού παρακειμένου, του ρήματος recipio, recepi, receptum, recipĕre 3* = παίρνω πίσω, επανακτώ
quod: ονομαστική ενικού, ουδέτερο, της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod = ο οποίος, -α, -ο
illic: τοπικό επίρρημα = εκεί
appensum: ονομαστική ενικού, ουδέτερο, της μετοχής παθητικού παρακειμένου του ρήματος appendo, appendi, appensum, appendĕre 3 = ζυγίζω
civitati: δοτική ενικού, θηλυκό, γ' κλίση, του ουσιαστικού civitas -atis = πολιτεία → γενική πληθυντικού: civitatum/ civitatium
nomen: αιτιατική ενικού, oυδέτερο, γ' κλίση, του ουσιαστικού nomen -inis = όνομα
dedit: γ' ενικό, οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος do, dedi, datum, dare 1 = δίνω (τα σύνθετα του do με μονοσύλλαβη πρόθεση είναι 3ης συζυγίας, πχ. perdo, perdidi, perditum, perdĕre 3)
nam: αιτιολογικός σύνδεσμος = γιατί, δηλαδή
Pisaurum: ονομαστική ενικού, ουδέτερο, β' κλίση, του ουσιαστικού Pisaurum -i = Πίσαυρο → ως κύριο όνομα δεν έχει πληθυντικό
dicitur: γ' ενικό, οριστικής παθητικού ενεστώτα του ρήματος dico, dixi, dictum, dicĕre 3 = λέγω → β' ενικό προστακτικής ενεστώτα: dic
quod: αιτιολογικός σύνδεσμος = επειδή
pensatum est: γ' ενικό οριστικής παθητικού παρακειμένου του ρήματος penso, pensavi, pensatum, pensāre 1 = ζυγίζω
post: πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική = μετά
factum: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, β' κλίση, του ουσιαστικού factum -i = πράξη
hoc: αιτιατική ενικού, ουδέτερο, της δεικτικής αντωνυμίας hic, haec, hoc = αυτός, -ή, -ό
rediit: γ' ενικό, οριστικής ενεργητικού παρακειμένου του ρήματος redeo, redii, reditum, redire = επιστρέφω
in: πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική = σε
exilium: αιτιατική ενικού, oυδέτερο, β' κλίση, του ουσιαστικού exilium -ii/i = εξορία
unde : τοπικό αναφορικό επίρρημα = απ' όπου
tamen: αντιθετικός σύνδεσμος = όμως
rogatus: ονομαστική ενικού, αρσενικό, της μετοχής παθητικού παρακειμένου του ρήματος rogo, rogavi, rogatum, rogāre 1 = παρακαλώ, ζητώ
reversus est: γ' ενικό, οριστικής παρακειμένου του ρήματος revertor, reversus sum, reverti αποθετικό 3 ή revertor, reverti, reverti ημιαποθετικό 3 = επιστρέφω → στο κείμενό μας ο τύπος ανήκει στο αποθετικό
Γραμματική κατάταξη
λέξεων
|
Ουσιαστικά
|
||
|
Α’ κλίση
|
Β’ κλίση
|
Γ’ κλίση
|
|
Allia -ae χωρίς
πληθ.
Roma -ae χωρίς
πληθ. pecunia -ae
Ardea -ae χωρίς πληθ.
praeda -ae
|
Brennus -i χωρίς πληθ.
Gallus -i
Romanus -i
factum -i
ex(s)ilium -i(i)
Capitolium -i(i)
Camillus -i χωρίς πληθ.
Pisaurum -i χωρίς πληθ.
aurum -i
|
dux - ducis (αρσ.)
flumen -inis (ουδ.)
legio -ionis (θηλ)
urbs - urbis (θηλ.) γεν. πληθ. urbium
ius - iuris (ουδ.)
dictator -oris (αρσ.)
civitas -atis (θηλ.) γεν. πληθ. civitat(i)um
nomen -inis (ουδ.)
|
|
Επίθετα
|
|
|
Β’ κλίση
|
Γ’ κλίση
|
|
immensus -a -um, immensior -ior -ius, immensissimus -a –um
Veientanus -a -um
aequus -a -um, aequior -ior -ius, aequissimus -a -um
|
omnis -is -e
|
|
Αντωνυμίες
|
Επιρρήματα
|
|
qui, quae, quod
(αναφορική)
is, ea, id
(οριστική)
hic, haec, hoc (δεικτική)
|
tum
diu, diutius, diutissime
iam
illic
unde
|
|
Ρήματα
|
|
1η
συζυγία
|
|
do, dedi, datum, dare
penso, pensavi, pensatum, pensare
rogo, rogavi, rogatum, rogare
|
|
2η
συζυγία
|
|
deleo, delevi, deletum, delere
|
|
3η
συζυγία
|
|
everto, everti, eversum, evertere
accipio, accepi, acceptum, accipere
divido, divisi, divisum, dividere
absum, afui, -, abesse (μετοχή ενεστ. absens, μετοχή μέλλοντα afuturus-a -um)
fio, factus sum, fieri
sequor, secutus sum, secutum, sequi (αποθ.)
interimo, interemi, interemptum, interimere
recipio, recepi, receptum, recipere
appendo, appendi, appensum, appendere
dico, dixi, dictum, dicere (προστ. ενεστ.
dic)
revertor, reversus sum,
reversum, reverti (αποθετικό) και
revertor, reverti,
reversum, reverti (ημιαποθετικό)
(στο κείμενο το αποθετικό)
|
|
4η
συζυγία
|
|
abeo, abi(v)i, abitum,
abire
redeo, redii, reditum,
redire
|
|
Βοηθητικό
ρήμα: sum, fui, -, esse
|
|
Αντικαταστάσεις
επιθέτων
|
||
|
Θετικός
|
Συγκριτικός
|
Υπερθετικός
|
|
immensam
|
immensiorem
|
immensissimam
|
|
aequo
|
aequiore
|
aequissimo
|
Πρόσθετες Ασκήσεις
?
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ
1. Brenno, Galli,
Alliam, Capitοlium, Camillus, Ardeam : να γραφεί η γενική και κλητική ενικού
2. duce, flumen, legionibus, urbem, pecuniam, aequo iure, dictator, abeuntes, aurum omne, civitati, nomen, hoc factum : να κλιθούν και στους δυο αριθμούς (η
μετοχή στο γένος που βρίσκεται)
3. Brenno, Galli, Alliam, Capitοlium, Camillus, Ardeam, duce, flumen, legionibus, urbem, pecuniam, aequo iure, dictator, abeuntes, aurum omne, civitati, nomen, factum : να βρεθεί το γένος και η κλίση των παραπάνω λέξεων
4. deletis, immensam, aequo, absens, abeuntes, interemptis, omne, appensum, rogatus : να γραφούν οι αντίστοιχοι τύποι στον άλλο αριθμό
5. deletis, immensam, aequo, absens, abeuntes, interemptis, omne, appensum, rogatus : να γραφούν οι αντίστοιχοι τύποι στα άλλα γένη.
6. quo, qui, is,
quibus, quod, hoc : να
γραφεί η αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθμού
7. quo, qui, is,
quibus, quod, hoc : να
γραφεί ο αντίστοιχος τύπος στα άλλα γένη.
8. quo, is, hoc : να κλιθούν και στα
τρία γένη
9. aequo : να γραφεί ο
αντίστοιχος τύπος στους άλλους βαθμούς
10. aequo : να γραφεί σε όλους
τους βαθμούς το επίρρημα που παράγεται από το παραπάνω επίθετο
11. aequo : να κλιθεί ο
συγκριτικός βαθμός στο ουδέτερο γένος
12. Να μεταφερθούν όλες
οι κλιτές λέξεις των παρακάτω προτάσεων στον πληθυντικό αριθμό:
α) Quod illic
appensum civitati nomen dedit.
β) Post hoc
factum rediit in exilium, unde tamen rogatus reversus est.
13. Να αντικατασταθούν χρονικά οι παρακάτω ρηματικοί τύποι : everterunt, acceperunt, fuerat,
est factus, abeuntes, secutus est, recepit, dedit, dicitur, rediit, reversus
est
14. Να μεταφερθούν οι παρακάτω ρηματικοί τύποι στον αντίστοιχο τύπο της υποτακτικής : everterunt, acceperunt,
fuerat, est factus, secutus est, recepit, dedit, dicitur, rediit, reversus est
15. Να μεταφερθούν οι
παρακάτω ρηματικοί τύποι στον αντίστοιχο τύπο της άλλης φωνής (για τυχόν
περιφραστικούς τύπους να διατηρηθεί το γένος και ο αριθμός του υποκειμένου του
ρήματος): everterunt, acceperunt, est factus, recepit, dedit, dicitur
16. Να γραφούν οι
ζητούμενοι τύποι (για τυχόν περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το γένος και
ο αριθμός του υποκειμένου του ρήματος) :
deletis : αντίστοιχος τύπος
της μετοχής ενεστώτα
everterunt : β΄ ενικό του ίδιου
χρόνου στη μέση φωνή
acceperunt : β΄ενικό ενεστώτα
της ίδιας φωνής σε όλες τις εγκλίσεις
fuerat : β΄ενικό
προστακτικής ενεστώτα
divisam : απαρέμφατο μέλλοντα
και των δυο φωνών
absens : β΄πληθυντικό
υπερσυντελίκου υποτακτικής
est factus : δοτική ενικού το
αρσενικού γένους του γερουνδιακού
abeuntes : β΄ ενικό
παρακειμένου οριστικής και υποτακτικής
secutus est : όλοι οι ονοματικοί
τύποι (οι μετοχές στη δοτική πληθυντικού του ουδετέρου)
interemptis : β΄πληθυντικό
ενεστώτα της μέσης φωνής σε όλες τις εγκλίσεις
recepit : α΄πληθυντικό όλων
των χρόνων της οριστικής της ίδιας φωνής
appensum : β΄πληθυντικό του
ίδιου χρόνου της υποτακτικής και των δυο φωνών
dedit : απαρέμφατα και
μετοχές όλων των χρόνων της ίδιας φωνής (οι μετοχές στην αιτιατική ενικού του
αρσενικού γένους)
dicitur : χρονική
αντικατάσταση στο ίδιο πρόσωπο της ενεργητικής φωνής
pensatum est : β΄ενικό
προστακτικής μέλλοντα στην ίδια φωνή
rediit : αντίστοιχος τύπος
του ενεστώτα
rogatus : γερούνδιο και
σουπίνο
reversus est : απαρέμφατα και
μετοχές όλων των χρόνων (οι μετοχές στη δοτική ενικού του αρσενικού γένους)
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ
1. in exilio fuerat : να αναδιατυπωθεί η φράση, αφού
αντικατασταθεί το in exilio από τα :
α) Roma β) Carthago
γ) Italia, ώστε
να εκφράζεται η στάση σε τόπο.
2. Να μετατραπεί η
ενεργητική σύνταξη σε παθητική στις παρακάτω περιόδους (σε παρενθέσεις το
εννοούμενο υποκείμενο που πρέπει να ληφθεί υπόψη):
α) Galli
everterunt urbem Romam praeter Capitolium, pro quo immensam pecuniam
acceperunt.
β) (Camillus)
aurum omne recepit
γ) Quod illic
appensum civitati nomen dedit
3. Να μετατραπεί η
παθητική σύνταξη σε ενεργητική στις παρακάτω περιόδους (σε παρενθέσεις το
εννοούμενο υποκείμενο ή ποιητικό αίτιο που πρέπει να ληφθεί υπόψη) :
α) Tum Camillus
absens dictator est factus (a Romanis)
β) Nam
(civitas) Pisaurum (a Romanis) dicitur, quod illic aurum pensatum est (a
Romanis)
4. Να αναδιατυπωθούν
οι παρακάτω περίοδοι, αφού αναλυθούν οι μετοχές σε δευτερεύουσες προτάσεις (με
όλους τους δυνατούς τρόπους) :
α) Brenno duce
Galli apud Alliam flumen, deletis legionibus Romanorum, everterunt urbem
Romam...
β) qui diu apud
Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam
γ) Tum Camillus
absens dictator est factus;
δ) is Gallos
iam abeuntes secutus est
ε) quibus
interemptis aurum omne recepit (Camillus).
στ) Quod illic
appensum civitati nomen dedit:
ζ) unde tamen
rogatus reversus est.
5. Brenno duce Galli urbem Romam everterunt : να αναλυθεί η
υπογραμμισμένη ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτος σε χρονική πρόταση εισαγόμενη με :
α) τον cum ιστορικό-διηγηματικό
β) τον cum καθαρά χρονικό
6. Να μεταφερθεί το
απόσπασμα στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση τις φράσεις που δίδονται :
Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat
propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus;
is Gallos iam abeuntes secutus est:
Εξάρτηση :
α) Sallustius
narrat
β) Sallustius
narrabat
γ) Camillus
narrat
δ) Camillus
narrabat
7. nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est
:
Η δευτερεύουσα πρόταση : α) να
αναγνωρισθεί (είδος, συντακτική θέση, εισαγωγή, εκφορά και δικαιολόγησή τους)
β) να μετατραπεί σε μετοχή.
8. Nα μετατρέψετε την πρόταση «quod illic aurum
pensatum est» σε αφαιρετική απόλυτη μετοχή.