Κείμενο Νεοελληνική
Μετάφραση
|
Cum P. Cornēlius Nasīca ad Ennium poētam
venisset
eique ab ostio quaerenti Ennium ancilla
dixisset
eum domi non esse,
Nasīca sensit illam domini iussu id
dixisse
et illum intus esse.
Accipe nunc quid postea Nasīca fecerit.
Paucis post diēbus
cum Ennius ad Nasīcam venisset
et eum a ianuā quaereret,
exclamāvit Nasīca se domi non esse,
etsi domi erat.
Tum Ennius indignātus
quod Nasīca tam aperte mentiebātur:
«Quid?» inquit «Ego non cognosco vocem
tuam?» Visne scire quid Nasīca responderit? «Homo es impudens.
Ego cum te quaererem,
ancillae tuae credidi te domi non esse;
tu mihi ipsi non credis?»
|
Όταν
ο Πόπλιος Κορνήλιος Νασικάς είχε πάει στον ποιητή Έννιο
και
η υπηρέτρια είπε σ’ αυτόν, που ζητούσε τον Έννιο από την πόρτα,
ότι
αυτός δεν ήταν στο σπίτι,
ο
Νασικάς κατάλαβε ότι εκείνη το είπε αυτό κατά διαταγή του αφεντικού της
κι
ότι εκείνος ήταν μέσα.
Μάθε
τώρα τι έκανε έπειτα ο Νασικάς.
Λίγες
μέρες αργότερα,
όταν
ο Έννιος πήγε στο Νασικά
και
τον ζητούσε από την πόρτα,
φώναξε
ο Νασικάς ότι δεν ήταν στο σπίτι,
αν
και ήταν στο σπίτι.
Τότε
ο Έννιος, επειδή αγανάκτησε
που
ο Νασικάς έλεγε ψέματα τόσο φανερά,
είπε:
«Τι (λες); Δεν αναγνωρίζω εγώ τη φωνή σου;» Θέλεις να μάθεις τι απάντησε ο
Νασικάς; «Είσαι αναιδής άνθρωπος.
Όταν
εγώ σε ζητούσα,
πίστεψα
την υπηρέτριά σου ότι δεν ήσουν στο σπίτι.
Εσύ
δεν πιστεύεις εμένα τον ίδιο;»
|
Γραμματική αναγνώριση
cum: (= όταν) χρονικός σύνδεσμος. Εδώ πρόκειται για
τον ιστορικό ή διηγηματικό cum (cum historicum ή narrativum), ο οποίος
συντάσσεται με υποτακτική παρατατικού (για πράξη σύγχρονη) ή με υποτακτική
υπερσυντελίκου (για πράξη προτερόχρονη).
P.: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού β΄ κλίσης, αρσενικού γένους (Publius -ii και i) = Πόπλιος. Ως κύριο όνομα δεν διαθέτει κατά κανόνα πληθυντικό.
Cornelius: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού β΄ κλίσης, αρσενικού γένους Cornelius -ii/i, = Κορνήλιος. Ως κύριο όνομα δεν διαθέτει κατά κανόνα πληθυντικό. Σχηματίζει τη γενική του ενικού σε –ii, αλλά και με συναίρεση σε –i, όπως όλα τα υπερδισύλλαβα1 ουσιαστικά β΄ κλίσης που λήγουν σε –ius και -ium. Επιπλέον, σχηματίζει την κλητική ενικού σε –i, με συναίρεση του –ie σε –i, ως υπερδισύλλαβο κύριο όνομα που λήγει σε –ius.
P.: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού β΄ κλίσης, αρσενικού γένους (Publius -ii και i) = Πόπλιος. Ως κύριο όνομα δεν διαθέτει κατά κανόνα πληθυντικό.
Cornelius: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού β΄ κλίσης, αρσενικού γένους Cornelius -ii/i, = Κορνήλιος. Ως κύριο όνομα δεν διαθέτει κατά κανόνα πληθυντικό. Σχηματίζει τη γενική του ενικού σε –ii, αλλά και με συναίρεση σε –i, όπως όλα τα υπερδισύλλαβα1 ουσιαστικά β΄ κλίσης που λήγουν σε –ius και -ium. Επιπλέον, σχηματίζει την κλητική ενικού σε –i, με συναίρεση του –ie σε –i, ως υπερδισύλλαβο κύριο όνομα που λήγει σε –ius.
Νasica: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης,
αρσενικού γένους Nasica -ae = Νασικάς. Ως κύριο όνομα δεν διαθέτει
κατά κανόνα πληθυντικό.
ad: πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική για να δηλώσει την κίνηση/κατεύθυνση σε τόπο = σε, προς.
Ennium: αιτιατική ενικού του ουσιαστικού β΄ κλίσης, αρσενικού γένους Ennius -ii/-i = Έννιος. Ως κύριο όνομα δεν διαθέτει κατά κανόνα πληθυντικό. Σχηματίζει τη γενική και κλητική του ενικού αριθμού όπως το ουσιαστικό Cornelius.
poetam: αιτιατική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης, αρσενικού γένους, poeta -ae = ποιητής.
venisset: γ΄ ενικό πρόσωπο υποτακτικής υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 4ης συζυγίας venio, veni, ventum, venῑre 4 = έρχομαι, φθάνω.
ei: δοτική ενικού, αρσενικού γένους της οριστικής ως επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό.
-que: είναι εγκλιτική λέξη και χρησιμεύει ως συμπλεκτικός σύνδεσμος = και.
ab (ή a ή abs): πρόθεση που συντάσσεται με αφαιρετική. Η πρόθεση ab χρησιμοποιείται αν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή h, η πρόθεση a τίθεται πριν από σύμφωνο (πλην του h) και h και η abs πριν από την αντωνυμία te = από
ad: πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική για να δηλώσει την κίνηση/κατεύθυνση σε τόπο = σε, προς.
Ennium: αιτιατική ενικού του ουσιαστικού β΄ κλίσης, αρσενικού γένους Ennius -ii/-i = Έννιος. Ως κύριο όνομα δεν διαθέτει κατά κανόνα πληθυντικό. Σχηματίζει τη γενική και κλητική του ενικού αριθμού όπως το ουσιαστικό Cornelius.
poetam: αιτιατική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης, αρσενικού γένους, poeta -ae = ποιητής.
venisset: γ΄ ενικό πρόσωπο υποτακτικής υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 4ης συζυγίας venio, veni, ventum, venῑre 4 = έρχομαι, φθάνω.
ei: δοτική ενικού, αρσενικού γένους της οριστικής ως επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό.
-que: είναι εγκλιτική λέξη και χρησιμεύει ως συμπλεκτικός σύνδεσμος = και.
ab (ή a ή abs): πρόθεση που συντάσσεται με αφαιρετική. Η πρόθεση ab χρησιμοποιείται αν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή h, η πρόθεση a τίθεται πριν από σύμφωνο (πλην του h) και h και η abs πριν από την αντωνυμία te = από
ostio: αφαιρετική ενικού του ουσιαστικού β΄ κλίσης,
oυδετέρου γένους ostium -ii/-i = πόρτα. Το ουσιαστικό ως
υπερδισύλλαβο της β΄ κλίσης που λήγει σε –ium σχηματίζει τη γενική του ενικού
σε -ii και μετά από συναίρεση σε-i.
quaerenti: δοτική ενικού, αρσενικού γένους της μετοχής Ενεστώτα quaerens -ntis, του ρήματος quaero, quaesivi, quaesitum, quaerĕre 3ης συζυγίας = ζητώ.
Εnnium: αιτιατική ενικού του ουσιαστικού β΄ κλίσης, αρσενικού γένους Ennius -ii/-i = Έννιος. (βλ. και προηγουμένως).
ancilla: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης, θηλυκού γένους, ancilla -ae = υπηρέτρια.
dixisset: γ΄ ενικό υποτακτικής υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας dico, dixi, dictum, dicĕre 3 = λέω. (β΄ πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα: dic)
eum: αιτιατική ενικού, αρσενικού γένους της οριστικής ως επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό. (βλ. και προηγουμένως)
domi: εδώ χρησιμοποιείται ως επίρρημα = στο σπίτι. Πρόκειται για υπόλειμμα της παλιάς τοπικής πτώσης που ταυτίζεται με τη γενική του ενικού του ουσιαστικού domus -us, θηλυκού γένους, της 4ης κλίσης = σπίτι και λειτουργεί ως επίρρημα για να δηλώσει τη στάση σε τόπο. Το ουσιαστικό domus σχηματίζει ορισμένους τύπους και με τις καταλήξεις της β΄ κλίσης: τη γενική του ενικού domi που, όμως, λειτουργεί ως επίρρημα, την αφαιρετική του ενικού domo, τη γενική του πληθυντικού domorum, την αιτιατική του πληθυντικού domos.
non: αρνητικό μόριο = όχι, δεν.
esse: απαρέμφατο ενεστώτα του ανώμαλου ρήματος sum, fui, -, esse = είμαι, υπάρχω.
Nasica: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης, αρσενικού γένους Nasica -ae = Νασικάς. Ως κύριο όνομα δεν διαθέτει κατά κανόνα πληθυντικό.
sensit: γ΄ ενικό οριστικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 4ης συζυγίας sentio, sensi, sensum, sentῑre 4= αισθάνομαι, αντιλαμβάνομαι.
illam: αιτιατική ενικού, θηλυκού γένους της δεικτικής αντωνυμίας ille, illa, illud = εκείνος, εκείνη, εκείνο.
domini: γενική ενικού του ουσιαστικού β΄ κλίσης, αρσενικού γένους dominus -i = κύριος, αφεντικό.
iussu: αφαιρετική ενικού του ουσιαστικού δ΄ κλίσης, αρσενικού γένους iussus -us = διαταγή, εντολή.
id: αιτιατική ενικού, ουδετέρου γένους της οριστικής ως επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό.
dixisse: απαρέμφατο παρακειμένου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας dico, dixi, dictum, dicĕre 3 = λέω. Στο β ενικό προστακτικής ενεστώτα: dic.
et: συμπλεκτικός σύνδεσμος = και.
illum: αιτιατική ενικού, αρσενικού γένους της δεικτικής αντωνυμίας ille, illa, illud = εκείνος, εκείνη, εκείνο.
intus: τοπικό επίρρημα = μέσα, εντός.
esse: απαρέμφατο ενεστώτα του ανώμαλου ρήματος sum, fui, -, esse = είμαι, υπάρχω. (βλ. προηγουμένως)
accipe: β΄ ενικό προστακτικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας accipio, accepi, acceptum, accipĕre* 3 = δέχομαι, λαμβάνω, μαθαίνω. Πρόκειται για ένα από τα 15 ρήματα που λήγουν σε –io, αλλά ανήκουν στην 3η συζυγία.
nunc: χρονικό επίρρημα = τώρα.
quid: αιτιατική ενικού, ουδετέρου γένους της ουσιαστικής ερωτηματικής αντωνυμίας quis, quis, quid = ποιος, ποια, ποιο.
postea: χρονικό επίρρημα = μετά, αργότερα, έπειτα.
Nasica: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης, αρσενικού γένους Nasica -ae = Νασικάς. Ως κύριο όνομα δεν διαθέτει κατά κανόνα πληθυντικό. (βλ. προηγουμένως)
fecerit: γ΄ ενικό υποτακτικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας facio, feci, factum, facĕre 3= κάνω. To β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα είναι fac. Επίσης, είναι ένα από τα 15 ρήματα που λήγουν σε –io, αλλά ανήκουν στην 3η συζυγία.
paucis: αφαιρετική πληθυντικού αρσενικού γένους, θετικού βαθμού του δευτερόκλιτου επιθέτου paucus, -a, -um = λίγος, -η, -ο. Θετικός: (στον ενικό αριθμό) paucus, -a, -um, συγκριτικός: paucior, -ior, -ius, υπερθετικός: paucissimus, -a, -um. Θετικός (στον πληθυντικό αριθμό): pauci, -ae, -a, συγκριτικός: pauciores, -iores, -iora, υπερθετικός: paucissimi, -ae, -a. Οι πληθυντικοί τύποι του συγκριτικού και υπερθετικού είναι πιο εύχρηστοι.
post: χρονικό επίρρημα = μετά, αργότερα.
diebus: αφαιρετική πληθυντικού του ουσιαστικού της ε΄ κλίσης, αρσενικού γένους2 dies, diei = ημέρα.
cum: χρονικός σύνδεσμος. Πρόκειται για την ιστορικό ή διηγηματικό cum. (Βλ. προηγούμενη σημείωση)
Εnnius: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού β΄ κλίσης Ennius -ii/-i (βλ. προηγουμένως).
ad: πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική για να δηλώσει την κίνηση κατεύθυνση σε τόπο = σε, προς.
Nasicam: αιτιατική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης Nasica -ae (βλ. προηγουμένως)
venisset: γ΄ ενικό πρόσωπο υποτακτικής υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 4ης συζυγίας venio, veni, ventum, venire = έρχομαι, φθάνω. (βλ. και προηγουμένως)
et: συμπλεκτικός σύνδεσμος = και.
eum: αιτιατική ενικού αρσενικού γένους της οριστικής ως επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός -ή -ό.
a: πρόθεση που συντάσσεται με αφαιρετική = από.
ianua: αφαιρετική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης, θηλυκού γένους ianua -ae = πόρτα.
quaereret: γ΄ ενικό υποτακτικής παρατατικού ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας quaero, quaesivi, quaesitum, quaerĕre 3 = ζητώ.
exclamavit: γ΄ ενικό οριστικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 1ης συζυγίας exclamo, exclamavi, exclamatum, exclamāre 1 = φωνάζω δυνατά, αναφωνώ.
Nasica: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης Nasica -ae. (βλ. προηγουμένως)
se: αιτιατική ενικού, αρσενικού γένους της προσωπικής αντωνυμίας γ΄ προσώπου = τον εαυτό του. (τα άλλα δύο πρόσωπα = α΄ πρόσωπο: ego, β΄ πρόσωπο: tu)
domi: εδώ χρησιμοποιείται ως επίρρημα = στο σπίτι. Πρόκειται για υπόλειμμα της παλιάς τοπικής πτώσης που ταυτίζεται με τη γενική του ενικού του ουσιαστικού domus -us, θηλυκού γένους, της 4ης κλίσης = σπίτι και λειτουργεί ως επίρρημα για να δηλώσει τη στάση σε τόπο. (βλ. προηγουμένως)
non: αρνητικό μόριο = όχι, δεν.
esse: απαρέμφατο ενεστώτα του ανωμάλου ρήματος sum, fui, -, esse = είμαι, υπάρχω.
etsi: εναντιωματικός σύνδεσμος = αν και, παρόλο που.
domi: βλ προηγουμένως.
erat: γ΄ ενικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού του ανωμάλου ρήματος sum, fui, -, esse = είμαι, υπάρχω.
tum: χρονικό επίρρημα = τότε.
Ennius: ονομαστική ενικού, του ουσιαστικού β΄ κλίσης αρσενικού γένους Ennius -ii/i (βλ. προηγουμένως)
indignatus: ονομαστική ενικού, αρσενικού γένους της μετοχής παρακειμένου indignatus, -a, -um του αποθετικού ρήματος της α΄ συζυγίας indignor, indignatus sum, indignāri 1 = αγανακτώ.
quod: εδώ αιτιολογικός σύνδεσμος = γιατί, διότι.
Nasica: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης, αρσενικού γένους, Nasica -ae = Νασικάς (ως κύριο όνομα κατά βάση δεν έχει πληθυντικό)
tam: ποσοτικό επίρρημα = τόσο
aperte: τροπικό επίρρημα = ανοικτά, φανερά. Τα παραθετικά του επιρρήματος είναι τα εξής: Θετικός βαθμός: aperte, συγκριτικός βαθμός: apertius, υπερθετικός βαθμός: apertissime.
mentiebatur: γ΄ ενικό οριστικής παρατατικού του αποθετικού ρήματος της 4ης συζυγίας mentior, mentitus sum, mentῑri = ψεύδομαι.
quid: αιτιατική ενικού, ουδετέρου γένους της ουσιαστικής ερωτηματικής αντωνυμίας quis, quis, quid = ποιος, ποια, ποιο.
inquit: γ΄ ενικό οριστικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής του ελλειπτικού ρήματος inquam = λέω. Το συγκεκριμένο ρήμα αντιστοιχεί εν μέρει με το ρήμα ἒφη (φημί) της αρχαίας ελληνικής.
ego: ονομαστική ενικού, αρσενικού γένους εδώ, της προσωπικής αντωνυμίας α΄ προσώπου ego = εγώ.
non: αρνητικό μόριο = όχι, δεν.
cognosco: α΄ ενικό οριστικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας cognosco, cognovi, cognitum, cognoscĕre 3 = γνωρίζω, αναγνωρίζω, μαθαίνω.
vocem: αιτιατική ενικού του ουσιαστικού της γ΄ κλίσης, θηλυκού γένους vox, vocis = φωνή.
tuam: αιτιατική ενικού, θηλυκού γένους της κτητικής αντωνυμίας β΄ προσώπου (για έναν κτήτορα) tuus, tua, tuum = δικός σου, δική σου, δικό σου.
vis: β΄ ενικό οριστικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής του ανώμαλου ρήματος volo, volui, -, velle = θέλω.
-ne: ερωτηματικό μόριο, εγκλιτική λέξη = μήπως. Βρίσκεται πάντοτε προσαρτημένο στη λέξη που βρίσκεται στην αρχή της ερωτηματικής πρότασης και στην οποία αναφέρεται η ερώτηση.
scire: απαρέμφατο ενεστώτα ενεργητικής φωνής του ρήματος της 4ης συζυγίας scio, scivi (scii), scitum, scire 4 = γνωρίζω, ξέρω. (προστακτική ενεστώτα: scito, scitote).
quid: αιτιατική ενικού, ουδετέρου γένους της ουσιαστικής ερωτηματικής αντωνυμίας quis, quis, quid = ποιος, ποια, ποιο.
Nasica: ονομαστική ενικού, του ουσιαστικού α΄ κλίσης αρσενικού γένους Nasica -ae = ο Νασικάς.
responderit: γ΄ ενικό υποτακτικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 2ης συζυγίας respondeo, respondi, responsum, respondēre 2 = απαντώ, αποκρίνομαι.
homo: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού της γ΄ κλίσης homo -inis = άνθρωπος. Είναι αρσενικού και θηλυκού γένους, που, όμως, εδώ λειτουργεί ως αρσενικό.
es: β΄ ενικό οριστικής ενεστώτα του ρήματος sum, fui, -, esse = είμαι, υπάρχω.
impudens: ονομαστική ενικού, αρσενικού γένους του επιθέτου της γ΄ κλίσης impudens [γενική πτώση impudentis] (αρσενικό), impudens (θηλυκό) impudens (ουδέτερο) = αναιδής. Πρόκειται για επίθετο τριγενές και μονοκατάληκτο. Οι τρεις βαθμοί του επιθέτου είναι: θετικός: impudens, συγκριτικός: impudentior -ior -ius, υπερθετικός: impudentissimus -a -um.
ego: ονομαστική ενικού, αρσενικού γένους εδώ, της προσωπικής αντωνυμίας α΄ προσώπου ego = εγώ. (βλ. και προηγουμένως)
cum: (= όταν) χρονικός σύνδεσμος. Εδώ πρόκειται για τον ιστορικό ή διηγηματικό cum (βλ. και προηγουμένως)
te: αιτιατική ενικού, αρσενικού εδώ γένους της προσωπικής αντωνυμίας β΄ προσώπου tu = εσύ.
quaererem: α΄ ενικό υποτακτικής παρατατικού ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας quaero, quaesivi, quaesitum, quaerĕre 3 = ζητώ.
ancillae: δοτική ενικού του ουσιαστικού της α΄ κλίσης, θηλυκού γένους, ancilla -ae = υπηρέτρια.
tuae: δοτική ενικού, θηλυκού γένους της κτητικής αντωνυμίας (για έναν κτήτορα) tuus, tua, tuum = δικός σου, δική σου, δικό σου.
credidi: α΄ ενικό οριστικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας credo, credidi, creditum, credĕre 3 = πιστεύω.
te: αιτιατική ενικού, αρσενικού εδώ γένους της προσωπικής αντωνυμίας β΄ προσώπου tu = εσύ. (βλ. και προηγουμένως)
domi: εδώ χρησιμοποιείται ως επίρρημα = στο σπίτι. (βλ. και προηγουμένως)
non esse: απρφ ενεστώτα (εδώ με την άρνηση non) του ρήματος sum, fui, -, esse = είμαι, υπάρχω.
tu: ονομαστική ενικού, αρσενικού γένους εδώ, της προσωπικής αντωνυμίας β΄ προσώπου tu = εσύ.
mihi: δοτική ενικού, αρσενικού γένους εδώ, της προσωπικής αντωνυμίας α΄ προσώπου ego = εγώ.
ipsi: δοτική ενικού, αρσενικού γένους της οριστικής αντωνυμίας ipse, ipsa, ipsum = αυτός ο ίδιος, αυτή η ίδια, αυτό το ίδιο
non credis: β΄ ενικό οριστικής ενεστώτα (εδώ με την άρνηση non) ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας credo, credidi, creditum, credĕre 3 = πιστεύω.
quaerenti: δοτική ενικού, αρσενικού γένους της μετοχής Ενεστώτα quaerens -ntis, του ρήματος quaero, quaesivi, quaesitum, quaerĕre 3ης συζυγίας = ζητώ.
Εnnium: αιτιατική ενικού του ουσιαστικού β΄ κλίσης, αρσενικού γένους Ennius -ii/-i = Έννιος. (βλ. και προηγουμένως).
ancilla: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης, θηλυκού γένους, ancilla -ae = υπηρέτρια.
dixisset: γ΄ ενικό υποτακτικής υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας dico, dixi, dictum, dicĕre 3 = λέω. (β΄ πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα: dic)
eum: αιτιατική ενικού, αρσενικού γένους της οριστικής ως επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό. (βλ. και προηγουμένως)
domi: εδώ χρησιμοποιείται ως επίρρημα = στο σπίτι. Πρόκειται για υπόλειμμα της παλιάς τοπικής πτώσης που ταυτίζεται με τη γενική του ενικού του ουσιαστικού domus -us, θηλυκού γένους, της 4ης κλίσης = σπίτι και λειτουργεί ως επίρρημα για να δηλώσει τη στάση σε τόπο. Το ουσιαστικό domus σχηματίζει ορισμένους τύπους και με τις καταλήξεις της β΄ κλίσης: τη γενική του ενικού domi που, όμως, λειτουργεί ως επίρρημα, την αφαιρετική του ενικού domo, τη γενική του πληθυντικού domorum, την αιτιατική του πληθυντικού domos.
non: αρνητικό μόριο = όχι, δεν.
esse: απαρέμφατο ενεστώτα του ανώμαλου ρήματος sum, fui, -, esse = είμαι, υπάρχω.
Nasica: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης, αρσενικού γένους Nasica -ae = Νασικάς. Ως κύριο όνομα δεν διαθέτει κατά κανόνα πληθυντικό.
sensit: γ΄ ενικό οριστικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 4ης συζυγίας sentio, sensi, sensum, sentῑre 4= αισθάνομαι, αντιλαμβάνομαι.
illam: αιτιατική ενικού, θηλυκού γένους της δεικτικής αντωνυμίας ille, illa, illud = εκείνος, εκείνη, εκείνο.
domini: γενική ενικού του ουσιαστικού β΄ κλίσης, αρσενικού γένους dominus -i = κύριος, αφεντικό.
iussu: αφαιρετική ενικού του ουσιαστικού δ΄ κλίσης, αρσενικού γένους iussus -us = διαταγή, εντολή.
id: αιτιατική ενικού, ουδετέρου γένους της οριστικής ως επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό.
dixisse: απαρέμφατο παρακειμένου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας dico, dixi, dictum, dicĕre 3 = λέω. Στο β ενικό προστακτικής ενεστώτα: dic.
et: συμπλεκτικός σύνδεσμος = και.
illum: αιτιατική ενικού, αρσενικού γένους της δεικτικής αντωνυμίας ille, illa, illud = εκείνος, εκείνη, εκείνο.
intus: τοπικό επίρρημα = μέσα, εντός.
esse: απαρέμφατο ενεστώτα του ανώμαλου ρήματος sum, fui, -, esse = είμαι, υπάρχω. (βλ. προηγουμένως)
accipe: β΄ ενικό προστακτικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας accipio, accepi, acceptum, accipĕre* 3 = δέχομαι, λαμβάνω, μαθαίνω. Πρόκειται για ένα από τα 15 ρήματα που λήγουν σε –io, αλλά ανήκουν στην 3η συζυγία.
nunc: χρονικό επίρρημα = τώρα.
quid: αιτιατική ενικού, ουδετέρου γένους της ουσιαστικής ερωτηματικής αντωνυμίας quis, quis, quid = ποιος, ποια, ποιο.
postea: χρονικό επίρρημα = μετά, αργότερα, έπειτα.
Nasica: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης, αρσενικού γένους Nasica -ae = Νασικάς. Ως κύριο όνομα δεν διαθέτει κατά κανόνα πληθυντικό. (βλ. προηγουμένως)
fecerit: γ΄ ενικό υποτακτικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας facio, feci, factum, facĕre 3= κάνω. To β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα είναι fac. Επίσης, είναι ένα από τα 15 ρήματα που λήγουν σε –io, αλλά ανήκουν στην 3η συζυγία.
paucis: αφαιρετική πληθυντικού αρσενικού γένους, θετικού βαθμού του δευτερόκλιτου επιθέτου paucus, -a, -um = λίγος, -η, -ο. Θετικός: (στον ενικό αριθμό) paucus, -a, -um, συγκριτικός: paucior, -ior, -ius, υπερθετικός: paucissimus, -a, -um. Θετικός (στον πληθυντικό αριθμό): pauci, -ae, -a, συγκριτικός: pauciores, -iores, -iora, υπερθετικός: paucissimi, -ae, -a. Οι πληθυντικοί τύποι του συγκριτικού και υπερθετικού είναι πιο εύχρηστοι.
post: χρονικό επίρρημα = μετά, αργότερα.
diebus: αφαιρετική πληθυντικού του ουσιαστικού της ε΄ κλίσης, αρσενικού γένους2 dies, diei = ημέρα.
cum: χρονικός σύνδεσμος. Πρόκειται για την ιστορικό ή διηγηματικό cum. (Βλ. προηγούμενη σημείωση)
Εnnius: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού β΄ κλίσης Ennius -ii/-i (βλ. προηγουμένως).
ad: πρόθεση που συντάσσεται με αιτιατική για να δηλώσει την κίνηση κατεύθυνση σε τόπο = σε, προς.
Nasicam: αιτιατική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης Nasica -ae (βλ. προηγουμένως)
venisset: γ΄ ενικό πρόσωπο υποτακτικής υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 4ης συζυγίας venio, veni, ventum, venire = έρχομαι, φθάνω. (βλ. και προηγουμένως)
et: συμπλεκτικός σύνδεσμος = και.
eum: αιτιατική ενικού αρσενικού γένους της οριστικής ως επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός -ή -ό.
a: πρόθεση που συντάσσεται με αφαιρετική = από.
ianua: αφαιρετική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης, θηλυκού γένους ianua -ae = πόρτα.
quaereret: γ΄ ενικό υποτακτικής παρατατικού ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας quaero, quaesivi, quaesitum, quaerĕre 3 = ζητώ.
exclamavit: γ΄ ενικό οριστικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 1ης συζυγίας exclamo, exclamavi, exclamatum, exclamāre 1 = φωνάζω δυνατά, αναφωνώ.
Nasica: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης Nasica -ae. (βλ. προηγουμένως)
se: αιτιατική ενικού, αρσενικού γένους της προσωπικής αντωνυμίας γ΄ προσώπου = τον εαυτό του. (τα άλλα δύο πρόσωπα = α΄ πρόσωπο: ego, β΄ πρόσωπο: tu)
domi: εδώ χρησιμοποιείται ως επίρρημα = στο σπίτι. Πρόκειται για υπόλειμμα της παλιάς τοπικής πτώσης που ταυτίζεται με τη γενική του ενικού του ουσιαστικού domus -us, θηλυκού γένους, της 4ης κλίσης = σπίτι και λειτουργεί ως επίρρημα για να δηλώσει τη στάση σε τόπο. (βλ. προηγουμένως)
non: αρνητικό μόριο = όχι, δεν.
esse: απαρέμφατο ενεστώτα του ανωμάλου ρήματος sum, fui, -, esse = είμαι, υπάρχω.
etsi: εναντιωματικός σύνδεσμος = αν και, παρόλο που.
domi: βλ προηγουμένως.
erat: γ΄ ενικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού του ανωμάλου ρήματος sum, fui, -, esse = είμαι, υπάρχω.
tum: χρονικό επίρρημα = τότε.
Ennius: ονομαστική ενικού, του ουσιαστικού β΄ κλίσης αρσενικού γένους Ennius -ii/i (βλ. προηγουμένως)
indignatus: ονομαστική ενικού, αρσενικού γένους της μετοχής παρακειμένου indignatus, -a, -um του αποθετικού ρήματος της α΄ συζυγίας indignor, indignatus sum, indignāri 1 = αγανακτώ.
quod: εδώ αιτιολογικός σύνδεσμος = γιατί, διότι.
Nasica: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού α΄ κλίσης, αρσενικού γένους, Nasica -ae = Νασικάς (ως κύριο όνομα κατά βάση δεν έχει πληθυντικό)
tam: ποσοτικό επίρρημα = τόσο
aperte: τροπικό επίρρημα = ανοικτά, φανερά. Τα παραθετικά του επιρρήματος είναι τα εξής: Θετικός βαθμός: aperte, συγκριτικός βαθμός: apertius, υπερθετικός βαθμός: apertissime.
mentiebatur: γ΄ ενικό οριστικής παρατατικού του αποθετικού ρήματος της 4ης συζυγίας mentior, mentitus sum, mentῑri = ψεύδομαι.
quid: αιτιατική ενικού, ουδετέρου γένους της ουσιαστικής ερωτηματικής αντωνυμίας quis, quis, quid = ποιος, ποια, ποιο.
inquit: γ΄ ενικό οριστικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής του ελλειπτικού ρήματος inquam = λέω. Το συγκεκριμένο ρήμα αντιστοιχεί εν μέρει με το ρήμα ἒφη (φημί) της αρχαίας ελληνικής.
ego: ονομαστική ενικού, αρσενικού γένους εδώ, της προσωπικής αντωνυμίας α΄ προσώπου ego = εγώ.
non: αρνητικό μόριο = όχι, δεν.
cognosco: α΄ ενικό οριστικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας cognosco, cognovi, cognitum, cognoscĕre 3 = γνωρίζω, αναγνωρίζω, μαθαίνω.
vocem: αιτιατική ενικού του ουσιαστικού της γ΄ κλίσης, θηλυκού γένους vox, vocis = φωνή.
tuam: αιτιατική ενικού, θηλυκού γένους της κτητικής αντωνυμίας β΄ προσώπου (για έναν κτήτορα) tuus, tua, tuum = δικός σου, δική σου, δικό σου.
vis: β΄ ενικό οριστικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής του ανώμαλου ρήματος volo, volui, -, velle = θέλω.
-ne: ερωτηματικό μόριο, εγκλιτική λέξη = μήπως. Βρίσκεται πάντοτε προσαρτημένο στη λέξη που βρίσκεται στην αρχή της ερωτηματικής πρότασης και στην οποία αναφέρεται η ερώτηση.
scire: απαρέμφατο ενεστώτα ενεργητικής φωνής του ρήματος της 4ης συζυγίας scio, scivi (scii), scitum, scire 4 = γνωρίζω, ξέρω. (προστακτική ενεστώτα: scito, scitote).
quid: αιτιατική ενικού, ουδετέρου γένους της ουσιαστικής ερωτηματικής αντωνυμίας quis, quis, quid = ποιος, ποια, ποιο.
Nasica: ονομαστική ενικού, του ουσιαστικού α΄ κλίσης αρσενικού γένους Nasica -ae = ο Νασικάς.
responderit: γ΄ ενικό υποτακτικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 2ης συζυγίας respondeo, respondi, responsum, respondēre 2 = απαντώ, αποκρίνομαι.
homo: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού της γ΄ κλίσης homo -inis = άνθρωπος. Είναι αρσενικού και θηλυκού γένους, που, όμως, εδώ λειτουργεί ως αρσενικό.
es: β΄ ενικό οριστικής ενεστώτα του ρήματος sum, fui, -, esse = είμαι, υπάρχω.
impudens: ονομαστική ενικού, αρσενικού γένους του επιθέτου της γ΄ κλίσης impudens [γενική πτώση impudentis] (αρσενικό), impudens (θηλυκό) impudens (ουδέτερο) = αναιδής. Πρόκειται για επίθετο τριγενές και μονοκατάληκτο. Οι τρεις βαθμοί του επιθέτου είναι: θετικός: impudens, συγκριτικός: impudentior -ior -ius, υπερθετικός: impudentissimus -a -um.
ego: ονομαστική ενικού, αρσενικού γένους εδώ, της προσωπικής αντωνυμίας α΄ προσώπου ego = εγώ. (βλ. και προηγουμένως)
cum: (= όταν) χρονικός σύνδεσμος. Εδώ πρόκειται για τον ιστορικό ή διηγηματικό cum (βλ. και προηγουμένως)
te: αιτιατική ενικού, αρσενικού εδώ γένους της προσωπικής αντωνυμίας β΄ προσώπου tu = εσύ.
quaererem: α΄ ενικό υποτακτικής παρατατικού ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας quaero, quaesivi, quaesitum, quaerĕre 3 = ζητώ.
ancillae: δοτική ενικού του ουσιαστικού της α΄ κλίσης, θηλυκού γένους, ancilla -ae = υπηρέτρια.
tuae: δοτική ενικού, θηλυκού γένους της κτητικής αντωνυμίας (για έναν κτήτορα) tuus, tua, tuum = δικός σου, δική σου, δικό σου.
credidi: α΄ ενικό οριστικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας credo, credidi, creditum, credĕre 3 = πιστεύω.
te: αιτιατική ενικού, αρσενικού εδώ γένους της προσωπικής αντωνυμίας β΄ προσώπου tu = εσύ. (βλ. και προηγουμένως)
domi: εδώ χρησιμοποιείται ως επίρρημα = στο σπίτι. (βλ. και προηγουμένως)
non esse: απρφ ενεστώτα (εδώ με την άρνηση non) του ρήματος sum, fui, -, esse = είμαι, υπάρχω.
tu: ονομαστική ενικού, αρσενικού γένους εδώ, της προσωπικής αντωνυμίας β΄ προσώπου tu = εσύ.
mihi: δοτική ενικού, αρσενικού γένους εδώ, της προσωπικής αντωνυμίας α΄ προσώπου ego = εγώ.
ipsi: δοτική ενικού, αρσενικού γένους της οριστικής αντωνυμίας ipse, ipsa, ipsum = αυτός ο ίδιος, αυτή η ίδια, αυτό το ίδιο
non credis: β΄ ενικό οριστικής ενεστώτα (εδώ με την άρνηση non) ενεργητικής φωνής του ρήματος της 3ης συζυγίας credo, credidi, creditum, credĕre 3 = πιστεύω.
Γραμματική κατάταξη
λέξεων
|
Ουσιαστικά
|
|
|
||
|
Α’ κλίση
|
Β’ κλίση
|
Γ’ κλίση
|
Δ’ Κλίση
|
Ε’ Κλίση
|
|
Nasica,
-ae χωρίς πληθ.
poeta,
-ae
ancilla, -ae ianua, -ae
|
P. : συντομογρ. του Publius=Πόπλιος,
Cornelius , -ii/-i κλητ.-
Corneli χωρίς πληθ.,
Ennius, -ii/-i , κλητ. Enni,
χωρίς πληθ.
ostium, -ii/-i
dominus, -i
|
vox, vocis (θηλ)
homo , -inis (αρσ)
|
domus, domus (θηλ)
iussus (αρσ.), απαντά μόνο η αφαιρετική ενικού iussu=σύμφωνα με τη διαταγή
|
dies,
diei (αρσ.)
|
|
Επίθετα
|
|
|
Β’ κλίση
|
Γ’ κλίση
|
|
paucus,-a,-um , paucior, paucissimus
|
impudens,
-ntis (μονοκατάληκτο) -impudentior, impudentissimus
|
|
Αντωνυμίες
|
Επιρρήματα
|
|
is, ea, id (οριστ.)
ille, illa, illud(δεικτ)
quis, quis, quid (ερωτ)
ego(προσ)
tuus,a,um(κτητ)
ipse, ipsa,
ipsum (οριστ.)
|
intus
nunc
postea
post, posterius, postremo/postumo
tum
tam
aperte, apertius,
apertissime
|
|
Ρήματα
|
|
1η
συζυγία
|
|
exclamo, exclamavi,
exclamatum, exclamare
indignor, indignatus sum,
indignatum, indignari (αποθ)
|
|
2η
συζυγία
|
|
respondeo - respondi -
responsum - respondere
|
|
3η
συζυγία
|
|
quaero, quaesivi,
quaesitum, quaerere
dico, dixi, dictum, dicere , προστ. ενεστ. dic
accipio, accepi, acceptum,
accipere
facio, feci, factum,
facere, προστ ενεστ. fac
credo, credidi, creditum,
credere
cognosco, cognovi,
cognitum, cognoscere
volo, volui, -, velle
inquam(ελλειπτικό)
|
|
4η
συζυγία
|
|
venio,
veni, ventum, venire
sentio, sensi, sensum,
sentire
mentior, mentitus sum,
mentitum, mentiri (αποθ)
scio, sci(v)i, scitum,
scire, προστ. ενεστώτα scito- scitote, προστ μέλλοντα scito- scito- scitote- sciunto
|
|
Βοηθητικό ρήμα: sum, fui, -, esse
|
|
Αντικαταστάσεις
επιθέτων
|
||
|
Θετικός
|
Συγκριτικός
|
Υπερθετικός
|
|
paucis
impudens
|
paucioribus
impudentior
|
paucissimis
impudentissimus
|
Πρόσθετες Ασκήσεις
?
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ
1. Cornelius Nasica, Ennium, poetam, ostio, ancilla, domi, domini, paucis
diebus, ianua, vocem tuam, homo impudens, ancillae tuae : να κλιθούν
2. impudens : να γραφεί ο
αντίστοιχος τύπος στους άλλους βαθμούς
3. Να γίνει γραμματική αναγνώριση των
τύπων των ακόλουθων αντωνυμιών : ei, eum, illam, id, illum, quid, se, ego,
tuam, te, tuae, tu, mihi, ipsi
4. ei, eum, illam, id, illum, quid,
se, ego, tuam, te, tuae, tu, mihi, ipsi : να γραφεί ο αντίστοιχος τύπος του
άλλου αριθμού
5. se, ego, tuam, te, tuae, tu, mihi : να γραφεί ο
αντίστοιχος τύπος στα άλλα πρόσωπα
6. ei, eum, illam, id, illum, quid,
tuam, tuae, ipsi :
να γραφεί ο αντίστοιχος τύπος στα άλλα γένη
7. ei, illam, id, illum, quid, se,
tuam, te, mihi, ipsi :
να κλιθούν στο γένος ή (και) πρόσωπο που βρίσκονται
8. venisset, dixisset, sensit, accipe,
fecerit, quaereret, exclamavit, erat, mentiebatur, cognosco, responderit, es,
quaererem, credidi, credis : να γραφεί το ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό
9. dixisset, sensit, dixisse, accipe,
fecerit, quaereret, exclamavit, cognosco, responderit, quaererem, credidi,
credis :
να γραφεί ο αντίστοιχος τύπος της άλλης φωνής (για τυχόντες περιφραστικούς
τύπους να ληφθεί υπόψη το γένος και ο αριθμός του υποκειμένου του ρήματος)
10. venisset, dixisset, accipe,
fecerit, quaereret, responderit, quaererem : να γραφεί ο αντίστοιχος τύπος της
οριστικής
11. sensit, accipe, exclamavit, erat,
mentiebatur, cognosco, es, credidi, credis : να γραφεί ο αντίστοιχος τύπος της
υποτακτικής
12. venisset, dixisset, esse, sensit,
dixisse, accipe, fecerit, quaereret, exclamavit, erat, mentiebatur, cognosco,
responderit, es, quaererem, credidi, credis : να αντικατασταθούν χρονικά οι τύποι
(για τυχόντες περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το γένος και ο αριθμός του
υποκειμένου του ρήματος)
13.
Να
γραφούν οι ζητούμενοι τύποι (για τυχόντες περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη
το γένος και ο αριθμός του υποκειμένου του ρήματος):
venisset
:
β΄πληθυντικό της προστακτικής του ενεστώτα
dixisset
:
ονοματικοί τύποι της ίδιας φωνής
esse
:
β΄ενικό του μέλλοντα της προστακτικής
sensit
:
β΄ενικό του ενεστώτα και του υπερσυντελίκου της υποτακτικής της μέσης φωνής
dixisse
:
β΄ενικό του ενεστώτα της προστακτικής και των δυο φωνών
accipe
:
αφαιρετική του γερουνδίου και γενική του πληθυντικού αριθμού του θηλυκού γένους
του γερουνδιακού
fecerit
:
β΄ενικό του ενεστώτα της οριστικής και της προστακτικής
quaereret
:
αφαιρετική του σουπίνου
exclamavit
:
γ΄πληθυντικό του ίδιου χρόνου της υποτακτικής της μέσης φωνής
erat
:
γ΄πληθυντικό του μέλλοντα της προστακτικής
mentiebatur
:
β΄πληθυντικό του μέλλοντα της υποτακτικής
cognosco
:
α΄πληθυντικό του υπερσυντελίκου της υποτακτικής της μέσης φωνής
responderit
:
β΄ενικό του μέλλοντα της οριστικής της μέσης φωνής
es
:
αφαιρετική του ενικού αριθμού της μετοχής του μέλλοντα στο θηλυκό γένος
quaererem
:
γ΄πληθυντικό του υπερσυντελίκου της ίδιας έγκλισης της ίδιας φωνής
credidi
:
απαρέμφατο του ενεστώτα και του μέλλοντα της μέσης φωνής
credis : β΄ενικό της
προστακτικής του ενεστώτα του μέλλοντα και των δυο φωνών
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ
1. domi : να αντικατασταθεί
από τα : α) Roma β) Athenae γ) Italia, ώστε να εκφράζεται η ίδια
επιρρηματική σχέση.
2. Paucis post diebus : να διατυπωθεί ο
προσδιορισμός με άλλο τρόπο.
3.
Να
μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική στα παρακάτω αποσπάσματα:
α) cum... ancilla dixisset eum domi non esse, Nasica sensit illam domini
iussu id dixisse
β) quid postea Nasica fecerit
γ) Paucis post diebus cum Ennius eum a ianua quaereret, exclamavit
Nasica...
δ) Ego non cognosco vocem tuam?
ε) Visne scire quid Nasica responderit?
στ) tu mihi ipsi non credis?
4.
Να
αναδιατυπωθούν οι παρακάτω περίοδοι, αφού αναλυθούν οι μετοχές σε δευτερεύουσες
προτάσεις (με όλους τους δυνατούς τρόπους) :
α) eique ab ostio quaerenti Ennium ancilla dixisset
β) Tum Ennius indignatus quod Nasica tam aperte mentiebatur ...
inquit :
5.
Να
μεταφερθούν τα αποσπάσματα στον ευθύ λόγο :
α) ancilla dixisset eum domi non esse
β) exclamavit Nasica se domi non esse.
6.
Να
μεταφερθούν τα αποσπάσματα στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση τις φράσεις που
δίδονται :
α) exclamavit Nasica se domi non esse, etsi domi erat.
εξάρτηση : Sallustius narrat
β) Tum Ennius quod Nasica tam aperte mentiebatur inquit :
εξάρτηση : Ennius narrat, Ennius dicitur
γ) Homo es impudens.
εξάρτηση : Nasica respondit Ennio
δ) “Quid (dicis)?”
εξάρτηση : Ennius Nasicam interrogat, Ennius Nasicam interrogavit
ε) “Ego non cognosco vocem tuam?”
εξάρτηση : Ennius Nasicam interrogat
στ) Visne scire quid Nasica responderit?
εξάρτηση : Rogo te, Rogabam te
ζ) Ego cum te quaererem, ancillae tuae credidi te domi non esse;
εξάρτηση : Nasica Ennio respondit
η) tu mihi ipsi non credis ?
εξάρτηση : Nasica rogavit Ennium
7. Accipe nunc quid postea Nasica fecerit : να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση τις φράσεις : Tu me adhortaris, Tu me adhortatus es (εσύ με προτρέπεις / προέτρεψες)
8.
Να
αναδιατυπωθούν τα απόσπάσματα, αφού μετατραπούν οι δευτερεύουσες προτάσεις σε
μετοχές (αν αυτό είναι δυνατόν) :
α) Cum P. Cornelius Nasica ad Ennium poetam venisset eique ab ostio
quaerenti Ennium ancilla dixisset eum domi non esse, Nasica sensit illam domini iussu id dixisse et illum intus esse.
β) Paucis post
diebus cum Ennius Nasicam a ianua quaereret, exclamavit Nasica se domi
non esse, etsi domi erat.
γ) Ego cum te
quaererem, ancillae tuae credidi te domi non esse;
δ) Tum Ennius
indignatus quod Nasica tam aperte mentiebatur, inquit :
9. Acippe nunc quid postea
Nasic fecerit : να εκφραστεί απαγόρευση και με τους δύο τρόπους.
10. Οι πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις του
κειμένου να μετατραπούν σε ευθείες.
11. Να αναγνωρισθούν οι πλάγιες
ερωτηματικές προτάσεις του κειμένου :
12.
Homo es impudens. Ego cum te quaererem, ancillae tuae credidi te domi non esse;
:
να αναδιατυπωθεί το απόσπασμα, αφού μετατραπεί η δεύτερη κύρια πρόταση σε : α)
δευτερεύουσα αιτιολογική που θα δηλώνει αιτιολογία πραγματική-αντικειμενικά
αποδεκτή. β) δευτερεύουσα αιτιολογική που θα δηλώνει αιτιολογία που είναι
αποτέλεσμα εσωτερικής λογικής διεργασίας.
13. Να
μεταγραφούν οι παρακάτω προτάσεις από τον ευθύ (ανεξάρτητο) στον πλάγιο (εξαρτημένο)
λόγο. Δίνεται η εξάρτηση.
i.
“Ηomo es impudens” (Nasica respondit)
ii.
“Τu mihi ipsi non credis?” (Nasica
interrogat)
14. Να
μεταγραφούν οι προτάσεις που ακολουθούν από τον πλάγιο (εξαρτημένο) λόγο στον
ευθύ (ανεξάρτητο).
i.
Nasica
sensit illam domini iussu id dixisse et illum intus esse
ii.
Visne scire
quid Nasica responderit
Επιμέλεια: Χαρίδημος Ξενικάκης