Λατινικά: Μάθημα 5 (Ένας "λάτρης" τού Βιργιλίου)

ΜΑΘΗΜΑ 5

LECTIO QUINTA

ΕΝΑΣ ‘ΛΑΤΡΗΣ’ ΤΟΥ ΒΙΡΓΙΛΙΟΥ Silius Italicus, poēta epicus, vir clarus erat. XVII (septendecim) libri eius de bello Punico secundo pulchri sunt. Ultimis annis vitae suae in Campaniā se tenēbat. Multos in illis locis agros possidēbat. Silius animum tenerum habēbat. Gloriae Vergili studēbat ingeniumque eius fovēbat. Eum ut puer magistrum honorābat. Monumentum eius, quod Neapoli iacēbat, pro templo habēbat.

Κείμενο

Νεοελληνική απόδοση

Silius Italicus, poēta epicus, vir clarus erat. XVII (septendecim) libri eius de bello Punico secundo pulchri sunt. Ultimis annis vitae suae in Campaniā se tenēbat. Multos in illis locis agros possidēbat. Silius animum tenerum habēbat. Gloriae Vergili studēbat ingeniumque eius fovēbat. Eum ut puer magistrum honorābat. Monumentum eius, quod Neapoli iacēbat, pro templo habēbat.

Ο Σίλιος Ιταλικός, επικός ποιητής, ήταν ένδοξος άνδρας. Τα δεκαεπτά βιβλία του για το δεύτερο καρχηδονιακό πόλεμο είναι όμορφα. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έμενε μόνιμα στην Καμπανία. Στα μέρη εκείνα κατείχε πολλούς αγρούς. Ο Σίλιος είχε ευαίσθητη ψυχή. Επιδίωκε τη δόξα του Βιργιλίου και περιέβαλλε με αγάπη το πνεύμα του. Τιμούσε αυτόν, όπως ο μαθητής το δάσκαλο.  Το μνημείο του, το οποίο βρισκόταν στη Νεάπολη, θεωρούσε σαν ναό.

Γραμματική αναγνώριση

Silius: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού της β΄ κλίσης, αρσενικού γένους Silius -ii/ -i = Σίλιος. To όνομα Silius, ως γνήσιο λατινικό, συναιρεί στην κλητική του ενικού το -ie σε -i (Sili). Ως κύριο όνομα δεν σχηματίζει κατά κανόνα πληθυντικό. 

Italicus: ονομαστική ενικού, αρσενικού γένους του επιθέτου της β΄ κλίσης Italicus, -a, -um = Ιταλικός, -ή, -ό. 

poeta: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού της α΄ κλίσης, αρσενικού γένους poeta -ae = ποιητής.

epicus: ονομαστική ενικού, αρσενικού γένους του επιθέτου της β΄ κλίσης epicus, -a, -um = επικός, -ή, -ό. Το επίθετο ως παράγωγο από ουσιαστικό (epos> epicus) δεν σχηματίζει παραθετικά. 

vir: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού της β΄ κλίσης, αρσενικού γένους vir, viri = άνδρας.

clarus: ονομαστική ενικού, αρσενικού γένους του επιθέτου της β΄ κλίσης, θετικού βαθμού clarus, -a, -um = ένδοξος, -η, -ο. (Συγκριτικός βαθμός: clarior, -ior, -ius, υπερθετικός βαθμός: clarissimus, -a, -um).

erat: γ΄ ενικό οριστικής παρατατικού του βοηθητικού ρήματος sum, fui, ---, esse = είμαι.

septendecim (XVII): απόλυτο αριθμητικό επίθετο= δεκαεπτά. Η λέξη είναι άκλιτη.

libri: ονομαστική πληθυντικού του ουσιαστικού της β΄ κλίσης, αρσενικού γένους (συγκοπτόμενου) liber, libri= βιβλίο.

eius: γενική ενικού, αρσενικού γένους της δεικτικής-επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό. 

de: πρόθεση + (κυρίως) αφαιρετική = για, σχετικά με.

bello: αφαιρετική ενικού του ουσιαστικού της β΄ κλίσης, ουδετέρου γένους bellum -i = πόλεμος.

Punico: αφαιρετική ενικού, ουδετέρου γένους του επιθέτου της β΄ κλίσης Punicus, -a, -um = Καρχηδονιακός, ή, -ό. Το επίθετο, ως εθνικό, δεν σχηματίζει παραθετικά. 

secundo: αφαιρετική ενικού, ουδετέρου γένους του τακτικού, αριθμητικού επιθέτου της β΄ κλίσης secundus, -a, -um= δεύτερος, -η, -ο. Ως αριθμητικό δεν σχηματίζει κλητική.

pulchri: ονομαστική ενικού, αρσενικού γένους του επιθέτου της β΄ κλίσης, θετικού βαθμού pulcher, pulchra, pulchrum = όμορφος, -η, -ο. (συγκριτικός βαθμός: pulchrior, -ior, -ius, υπερθετικός βαθμός: pulcherrimus, -a, -um). 

sunt: γ΄πληθυντικό οριστικής ενεστώτα του βοηθητικού ρήματος sum, fui, ---, esse = είμαι.

ultimis: αφαιρετική πληθυντικού, αρσενικού γένους του επιθέτου β΄ κλίσης, υπερθετικού βαθμού ultimus, -a, -um = τελευταίος, -α, -ο. To παραθετικό επίθετο δεν έχει θετικό βαθμό, καθώς σχηματίστηκε από την πρόθεση ή επίρρημα ultra. (Συγκριτικός βαθμός: ulterior, -ior, -ius). 

annis: αφαιρετική πληθυντικού του ουσιαστικού της β΄ κλίσης, αρσενικού γένους annus -i = έτος.

vitae: γενική ενικού του ουσιαστικού της α΄ κλίσης, θηλυκού γένους vita -ae = ζωή.

suae: γενική ενικού, θηλυκού γένους της κτητικής αντωνυμίας γ΄ προσώπου που εδώ εκφράζει αυτοπάθεια (για έναν κτήτορα ή για πολλούς κτήτορες) suus, -a, -um= δικός του, δική του, δικό του και δικός τους, δική τους, δικό τους. Εδώ για έναν κτήτορα. 

in: πρόθεση + αφαιρετική = σε. Η πρόθεση είναι δυνατόν να συντάσσεται και με αιτιατική. 

Campania: αφαιρετική ενικού του ουσιαστικού της α΄ κλίσης, θηλυκού γένους Campania -ae = Καμπανία. Το ουσιαστικό, ως κύριο όνομα περιοχής, δεν σχηματίζει κατά κανόνα πληθυντικό αριθμό.

se: αιτιατική ενικού της προσωπικής αντωνυμίας γ΄ προσώπου (που λειτουργεί ως αυτοπαθητική) = τον εαυτό του, τον εαυτό της, τον εαυτό του.

tenebat: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού ενεστώτα του ρήματος της β΄ συζυγίας teneo, tenui, tentum, tenēre = κρατώ. Εδώ se tenebat = παρέμενε, έμενε μόνιμα.

multos: αιτιατική πληθυντικού, αρσενικού γένους του επιθέτου της β΄ κλίσης, θετικού βαθμού multus, multa, multum = πολύς, πολλή, πολύ. Tο επίθετο σχηματίζει ανώμαλα παραθετικά μόνο στον πληθυντικό αριθμό: συγκριτικός βαθμός: plures, plures, plur(i)a, υπερθετικός βαθμός: plurimi, plurimae, plurima. Στον ενικό βαθμό παραθετικά σχηματίζει μόνο το ουδέτερο γένος: συγκριτικός βαθμός:plus,υπερθετικός βαθμός: plurimum. 

in: πρόθεση + (τοπική) αφαιρετική = σε.

illis: αφαιρετική πληθυντικού, ουδετέρου γένους της δεικτικής αντωνυμίας ille, illa, illud = εκείνος, -η, -ο.

locis: αφαιρετική πληθυντικού του ουσιαστικού της β΄ κλίσης, αρσενικού γένους locus -i = τόπος. Στον πληθυντικό κλίνεται και ως αρσενικό loci-orum, όταν σημαίνει χωρία βιβλίου και ως ουδέτερο loca-orum, όταν σημαίνει τόπους, τοποθεσίες (ετερογενές). 

agros: αιτιατική πληθυντικού του ουσιαστικού της β΄ κλίσης (συγκοπτόμενου), αρσενικού γένους ager, agri = αγρός.

possidebat: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρατατικού του ρήματος της β΄ συζυγίας possideo, possedi, possessum, possidēre = κατέχω.

Silius: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού της β΄ κλίσης, αρσενικού γένους Silius -ii/ -i = Σίλιος. To όνομα Silius, ως γνήσιο λατινικό, συναιρεί στην κλητική του ενικού το -ie σε -i (Sili). Ως κύριο όνομα δεν σχηματίζει κατά κανόνα πληθυντικό. 

animum: αιτιατική ενικού του ουσιαστικού της β΄ κλίσης, αρσενικού γένους animus -i =ψυχή.

tenerum: αιτιατική ενικού, αρσενικού γένους του επιθέτου της β΄ κλίσης, θετικού βαθμού tener, tenera, tenerum = τρυφερός, ευαίσθητος. (συγκριτικός βαθμός: tenerior, -ior, -ius, υπερθετικός βαθμός: tenerrimus, -a, -um).

habebat: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρατατικού του ρήματος της β΄ συζυγίας habeo, habui, habitum, habēre = έχω.

gloriae: δοτική ενικού του ουσιαστικού της α΄ κλίσης, θηλυκού γένους gloria -ae = δόξα.

Vergili: γενική ενικού του ουσιαστικού της β΄ κλίσης, αρσενικού γένους Vergilius -ii/ -i= Βιργίλιος. To όνομα Vergilius, ως γνήσιο λατινικό, συναιρεί στην κλητική του ενικού το -ie σε -i (Vergili). Ως κύριο όνομα δεν σχηματίζει κατά κανόνα πληθυντικό. 

studebat: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρατατικού του ρήματος της β΄ συζυγίας studeo, studui, ---, studēre = σπουδάζω, επιδιώκω. Το ρήμα συντάσσεται με δοτική.

ingenium: αιτιατική ενικού του ουσιαστικού της β΄ κλίσης, ουδετέρου γένους ingenium -ii/ -i = πνεύμα, χαρακτήρας.

-que: παρατακτικός, συμπλεκτικός σύνδεσμος, εγκλιτική λέξη = και (πρβλ αρχαία ελληνικά: τε).

eius: γενική ενικού, αρσενικού γένους της δεικτικής- επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό. 

fovebat: γ΄ενικό οριστικής ενεργητικού παρατατικού του ρήματος της β΄ συζυγίας foveo, fovi, fotum, fovēre = περιβάλλω με αγάπη.

eum: αιτιατική ενικού, αρσενικού γένους της δεικτικής -επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό. 

ut: υποτακτικός, παραβολικός σύνδεσμος = όπως. 

puer: ονομαστική ενικού του ουσιαστικού της β΄ κλίσης, αρσενικού (και θηλυκού) γένους puer, pueri = παιδί. Το ουσιαστικό εδώ λειτουργεί ως αρσενικό. 

magistrum: αιτιατική ενικού του ουσιαστικού της β΄ κλίσης (συγκοπτόμενου), αρσενικού γένους magister, magistri = δάσκαλος. 

honorabat: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρατατικού του ρήματος της α΄ συζυγίας honoro, honoravi, honoratum, honorāre = τιμώ.

monumentum: αιτιατική ενικού του ουσιαστικού της β΄ κλίσης, ουδετέρου γένους monumentum -i = μνημείο.

eius: γενική ενικού, αρσενικού γένους της δεικτικής- επαναληπτικής αντωνυμίας is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό. 

quod: ονομαστική ενικού, ουδετέρου γένους της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod = ο οποίος, η οποία, το οποίο. 

Neapoli: αφαιρετική ενικού του ισοσύλλαβου ουσιαστικού της γ΄ κλίσης, θηλυκού γένους Neapolis -is = Νεάπολη. Η αιτιατική ενικού, κατ’ εξαίρεση, σχηματίζεται σε -im (Neapolim) και η αφαιρετική σε -i (Neapoli). Ως κύριο όνομα περιοχής δεν σχηματίζει κατά κανόνα πληθυντικό αριθμό. 

iacebat: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρατατικού του ρήματος της β΄ συζυγίας iaceo, iacui, iacitum, iacēre = κείμαι, βρίσκομαι.

pro: πρόθεση + αφαιρετική = ως, σαν.

templo: αφαιρετική ενικού του ουσιαστικού της β΄ κλίσης, ουδετέρου γένους templum -i = ναός.

habebat: γ΄ ενικό οριστικής ενεργητικού παρατατικού του ρήματος της β΄ συζυγίας habeo, habui, habitum, habēre= έχω.

Γραμματική κατάταξη λέξεων

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

Α΄ ΚΛΙΣΗ	Β΄ ΚΛΙΣΗ	Γ’ ΚΛΙΣΗ
poeta, -ae νita, -ae Campania, -ae gloria, -ae	Silius, - ii (-i) Italicus, - i  κλητ. ενικού Sili Italice, χωρίς πληθ. Vergilius, -ii (i) κλητ. ενικού Vergili, χωρίς πληθ. vir, viri liber, libri ager, agri locus, -i, loca – orum (ουδ) =τόποι loci – orum (αρσ.) =χωρία βιβλίων ingenium, -ii (-i) puer, pueri magister, magistri annus, -i animus, -i bellum, -i monumentum, -i templum, -i	Neapolis, -is (θηλ.) χωρίς πληθ.

ΕΠΙΘΕΤΑ

Β΄ ΚΛΙΣΗ

pulcher, pulchra, pulchrum, pulchrior, -ior, -ius, pulcherrimus, -a, -um tener, tenera, tenerum, tenerior, -ior, -ius, tenerrimus, -a, -um Italicus, -a, -um epicus, -a, -um clarus, a, um, clarior, -ior, -ius, clarissimus, -a, -um Punicus, -a, -um secundus, -a, -um ultimus -a, -um : υπερθετικός του (ultra), ulterior, -ior, -ior, ultimus, -a, -um multi, -ae, -a, plures, -es, -a (γεν. πληθ. plurium), plurimi, -ae, -a∙ το επίθετο στον ενικό αριθμό συγκριτικού σχηματίζει μόνο το ουδέτερο γένος: multus,-a,-um, -- plus, plurimus, -a, -um

ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

qui, quae, quod (αναφορική)

is, ea, id (οριστική)

ego (προσωπική)

ille, illa, illud (δεικτική)

suus, sua, suum (κτητική)

ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ

de +ΑΦ =για, σχετικά με (αναφορά : de bello )

in +ΑΦ  = σε (στάση σε τόπο: in Campania, in illis locis)

pro +ΑΦ  = σαν (παραβολή : pro templο)

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

-que (συμπλεκτικός εγκλιτικός) =και (ingeniumque)

ut (παραβολικός) =όπως

ΡΗΜΑΤΑ

sum, fui, esse

1η συζυγία	2η συζυγία
honoro, honoravi, honoratum, honorare	teneo, tenui, tentum, tenere possideo, possedi, possessum, possidere habeo, habui, habitum, habere studeo, studui, - , studere + δοτ. foveo, fovi, fotum, fovere iaceo, iacui, iacitum, iacere

Αντικαταστάσεις επιθέτων
Θετικός	Συγκριτικός	Υπερθετικός
clarus	clarior	clarissimus
pulchri	pulchriores	pulcherrimi
(ultra)	ulterioribus	ultimis
multos	plures	plurimos
tenerum	teriorem	tenerrimum

Πρόσθετες Ασκήσεις                                                                                                ?

1. Nα ξαναγραφούν οι παρακάτω περίοδοι, αφού µεταφερθούν τα ρήµατα στο αντίστοιχο πρόσωπο του άλλου αριθµού (στην έγκλιση που βρίσκονται) και γίνουν, όπου χρειάζεται, οι αναγκαίες τροποποιήσεις ώστε οι νέες προτάσεις να είναι νοηµατικώς αποδεκτές. Nα µη θίξετε τις περιόδους εκείνες που αν τροποποιηθούν δεν παρέχουν αποδεκτό νόηµα:

α) Silius poeta vir clarus erat.

β) Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat.

γ) Vir ille clarus poeta erat.

δ) Gloriae Vergili studeo ingeniumque eius foveo.

ε) Gloriae Vergili studebas ingeniumque eius fovebas.

στ) Septendecim libri eius de amicitia pulchri erant.

ζ) Multos in illis locis agros possidebamus.

η) Vergilium ut puer magistrum honorabat.

θ) Silius animum tenerum habebat.

ι) Poetae animum tenerum habent.

ια) Multi pueri magistros fovent et honorant.

ιβ) Monumentum Vergili pro templo ille habebat.

2. Nα µεταφέρετε στην αντίστοιχη πτώση ή στο αντίστοιχο πρόσωπο του άλλου αριθµού τους κλιτούς τύπους των παρακάτω προτάσεων. Nα µη θίξετε τις προτάσεις εκείνες οι οποίες, αν µετασχηµατισθούν, δεν δίδουν αποδεκτό νόηµα.

α) Eum ut puer magistrum honorabat.

β) Illi agros in eis locis possidebant.

γ) Poetas honorabat et eos fovebat.

δ) Pueri magistrum amant et honorant.

ε) Animus pueri tener est.

στ) Eorum libri de bellis pulchri erant.

ζ) Septendecim libri eius pulchri sunt.

η) Multi poetae Vergili ingenium fovebant.

θ) Monumentum eius pro templo habebat.

ι) Ultimis annis in illis locis se tenebant.

3. Να συµπληρώστε τα κενά επιλέγοντας από τις λέξεις που δίδονται µέσα στις παρενθέσεις τη λέξη που κάθε φορά απαιτείται, αφού τη µεταφέρετε στον κατάλληλο τύπο (τα ρήµατα που δίδονται µέσα στις παρενθέσεις να τεθούν σε χρόνο παρατατικό). Να προσέξετε ώστε οι προτάσεις να είναι νοηµατικώς αποδεκτές.

α) Septendecim ....................... Sili de ........................ Punico .........................  sunt. (liber, bellum, pulcher)

β) Silius in septendecim ................ ............... de .................. Punico secundo  narrat. (liber, suus, bellum)

γ) Ultimis annis vitae suae in illis locis ...................... se ..........................  (Campania, teneo)

δ) Multi incolae Campaniae ....................... in illis locis ................................ (ager, possideo)

ε) Silius .................... ....................... ...................... habebat. (poeta, animus, tener)

στ) Poetae .............................. ............................. studebant. (gloria, Vergilius)

ζ) Romani .............................. poetae ................................. (ingenium, foveo)

η) Incolae ............................ Silium ............................ et ............................... (honoro, Campania, amo)

θ) Silius Italicus, .........................., ............................ ingenium ......................  (poeta, foveo, Vergilius)

ι) Maxima ........................... gloria ................................. (sum, Vergilius)

ια) Monumentum eius quod ................................ .................................. pro  ............................. habebat. (Neapolis, iaceo, templum)

ιβ) Poeta ....................... ......................... .................. (consulto, patria, suus)

ιγ) ....................................... ingenium Vergili valde placebat. (Silius Italicus)

ιδ) Poeta ..................... annis vitae suae in ......................... se .........................  (teneo, ultimus, Campania)

ιε) Incolae Campaniae .................... amabant ingeniumque eius .....................  (foveo, poeta)

ιστ) Multi apri (=αγριογούρουνα) .............................. incolarum illis annis  ......................... (ager στον πληθ., noceo)

ιζ) Disciplina (= παιδεία) ingenium liberat. Itaque (= γιí αυτό) ....................... ........................ amant et magistros honorant. (liber στον πληθ., puer στον πληθ.)

ιη) Pueri .......................... virorum ............................ student ingeniumque eorum fovent. (gloria, clarus)

ιθ) Nonnulli (= µερικοί) pueri ..................... suos delent et ................................  non amant. (disciplina, liber)

κ) Poeta in illis ........................... Campaniae multos ...............................  ........................... (locus, ager, possideo)

κα) .............................. clari ingenium ............................. et validum habent. (pulcher, vir)

κβ) Illi monumentum Vergili, quod Neapoli ..............................., pro templo  ........................ (habeo, iaceo)

5. α) Ποιο θα είναι το νόηµα της πρότασης Poeta ultimis annis vitae suae in  Gallia se tenebat, αν αντικαταστήσουµε την αντωνυµία  suae  µε την αντωνυµία eius; Nα εξηγήσετε τη διαφορά.

β) Ποιο θα είναι το νόηµα της πρότασης Regina superba forma sua erat, αν αντικαταστήσουµε την αντωνυµία sua µε την αντωνυµία eius; Nα εξηγήσετε τη διαφορά.

6. Να σημειώσετε X στο σωστό ή το λάθος επιβεβαιώνοντας ή απορρίπτοντας το περιεχόμενο των παρακάτω προτάσεων:

	Σωστό	Λάθος
a. Το poeta είναι κλητική ενικού
b. Το libri είναι γενική ενικού
c. Το vitae είναι γενική ενικού
d. Το locis στην αιτιατική του ίδιου αριθμού είναι loca
e. Η αιτιατική πληθυντικού του magistrum είναι magistra

7. Να διαγράψετε στις παρακάτω προτάσεις το σκέλος που περιέχει λάθος.
α) Το poeta είναι παράθεση ή επεξήγηση στο Silius Italicus
β) το annis είναι δοτική ή αφαιρετική του χρόνου
γ) Το vitae είναι γενική κτητική ή γενική διαιρετική στο annis
δ) το suae είναι επιθετικός προσδιορισμός ή γενική κτητική στο vitae
ε) Το Gloriae είναι αντικείμενο στο studebat ή γενική κτητική στο Vergili

8. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: 

i. poeta: η γενική πληθυντικού
ii. bello: η αιτιατική πληθυντικού
iii. locis: η γενική πληθυντικού
iv. ultimis: η αιτιατική ενικού στο θηλυκό γένος
v. ingenium: η ονομαστική πληθυντικού
vi. puer: η δοτική ενικού
vii. agros: η κλητική ενικού
viii.eum: η αφαιρετική πληθυντικού
ix. Neapoli: η αιτιατική ενικού

9. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: 

i. sunt: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού.
ii. tenebat: το α΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεργητικού ενεστώτα.
iii. possidebat: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο στον ίδιο χρόνο και έγκλιση.
iv. habebat: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο στον ίδιο χρόνο και έγκλιση.
v. fovebat: το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής ενεργητικού ενεστώτα.
vi. honorabat: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεργητικού ενεστώτα.
vii. iacebat: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο στον ίδιο χρόνο και έγκλιση.
viii. studebat: το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεργητικού ενεστώτα.

10. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις που εκφράζουν απαγόρευση ευσταθεί συντακτικά; Να κυκλώσετε τη σωστή απάντηση

a. Noli possedisse agrum
b. Noli possidere agrum
c. Ne possidere agrum
d. Noli possederis agrum

11. Τα παραθετικά του pulchri στην ίδια πτώση των άλλων δυο βαθμών είναι:
a. pulchriores – pulchrimi
b. pulchrioris- pulcherrimi
c. pulchriores - pulcherrimi
d. pulchriores – pulchrissimiΝα κυκλώσετε το γράμμα της σωστής απάντησης

12. Να συμπληρώσετε τα κενά με το σωστό τύπο από αυτούς που δίνονται στην παρένθεση.

a) Η γενική πληθυντικού του vir είναι ………………… (virium, virorum)
b) Η ονομαστική πληθυντικού του bello είναι ………………… (bella, belli)
c) To απαρέμφατο μέλλοντα της μέσης φωνής του possidebat είναι ………………… (possessurum esse, possessum iri)
d) Η γενική πληθυντικού του συγκριτικού βαθμού του multos είναι ………………… (plurum, plurium)
e) Η αντίστοιχη πτώση της αντωνυμίας quod στο αρσενικό γένος είναι ………………… (qui, quem)

13. Silius Italicus monumentum eius pro templo habebat:
Να τρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.

14. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat: 
Να τρέψετε τη δευτερεύουσα πρόταση στην αντίστοιχη μετοχή.

15. multos: να σχηματίσετε τα παραθετικά του επιθέτου στον ίδιο τύπο.

Επιμέλεια: Χαρίδημος Ξενικάκης

16. Silius Italicus, poeta epicus: να αναλυθεί η παράθεση σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση.